Βρέθηκαν σκελετοί σε τύμβο της αρχαίας ελληνικής πόλης Πάριον στην Τουρκία

ENGLISH

Το Πάριον (κατ. Παριανός) ήταν αρχαία ελληνική πόλη της βορείου Μυσίας, στην πεδιάδα της Αδράστειας, στα δυτικά του βορείου στομίου του Ελλησπόντου. Υπήρξε έδρα βοηθητικού επισκόπου της εμβελείας της Μητρόπολης της Κυζίκου. Η πόλη υπήρξε αποικία της Ερετρίας και της Πάρου (από την οποία πήρε και το όνομά της). Στην συνέχεια έγινε μέλος της Δηλιακής Συμμαχίας (ιδρύθηκε το 477 π.Χ.). Κατά την ελληνιστική περίοδο προσαρτήθηκε στο βραχύβιο βασίλειο του Λυσιμάχου και πολύ αργότερα στο βασίλειο της Περγάμου. Αργότερα οι Ρωμαίοι την κατέστησαν αποικία τους (Colonia) της επαρχίας της Ασίας. Από τον 4ο αιώνα μ.Χ. το Πάριον ανήκε στην βυζαντινή επαρχία του Ελλησπόντου.

Οι σκελετοί συνολικά 24 ατόμων, συμπεριλαμβανομένου ενός παιδιού, έχουν ανακαλυφθεί από έναν τάφο θάλαμου που άνοιξε κατά τη διάρκεια των φετινών ανασκαφών στην αρχαία πόλη του Παρισιού στη βορειοδυτική επαρχία του Τσανάκκαλε.

Το μυστήριο αυτού του πολυ-ταφικού τάφου, που εξέπληξε τους αρχαιολόγους και εκτιμάται ότι χρονολογείται από το 1ο έως το 3ο αιώνα, θα λυθεί με ανθρωπολογικές έρευνες που θα πραγματοποιηθούν το επόμενο έτος.

Οι φετινές ανασκαφές ολοκληρώθηκαν πρόσφατα αφού ξεκίνησαν στις 3 Ιουλίου στην αρχαία πόλη Πάγιο των 2.600 ετών, που βρίσκεται στο χωριό Kemer της περιοχής Biga.

Με επικεφαλής τον Πανεπιστημιακό Τμήμα Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ondokuz Mayıs, ο καθηγητής Βεντάτ Κελές, οι ανασκαφές έφεραν νέα ευρήματα φέτος. Ανάμεσά τους, ο πιο ενδιαφέρων ήταν οι σκελετοί που βρέθηκαν σε έναν τάφο θάλαμο. Ο τάφος ανακαινίστηκε το 2011 κατά τη διάρκεια παράνομων ανασκαφών και ο τελευταίος τάφος ανοίχτηκε φέτος.

"Ένας τοίχος θάλαμος αποκαλύφθηκε εδώ το 2011. Ξεκινήσαμε ανασκαφές την ίδια χρονιά και βρήκαμε έξι τάφων των 2600 χρόνων θάλασσας. Οι αρχιτεκτονικές τους είναι παρόμοιες μεταξύ τους. Αλλά ιδιαίτερα αυτό που άνοιξα φέτος και ονομάστηκε OM-5 είναι πολύ ενδιαφέρον από την άποψη της μεθόδου ταφής του. Παρόλο που τα άλλα πέντε έχουν τα ίδια αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά, οι μέθοδοι ταφής τους είναι διαφορετικές. Βρήκαμε τους σκελετούς 23 ενηλίκων και ένα παιδί μέσα σε αυτό ", δήλωσε ο Keleş.

        HOT ON THE WEB

Σημείωσε ότι πιστεύουν ότι οι άνθρωποι θάφτηκαν σε μια εποχή μεταξύ του 1ου και του 3ου αιώνα. "Μας δείχνει ότι υπήρξε σημαντική δημογραφική αύξηση στο Παρίσι κατά τη διάρκεια αυτών των ετών. Τα κρανία των 15 σκελετών βρέθηκαν στη μία πλευρά του τάφου. Επτά θάφτηκαν προς βορειοανατολική κατεύθυνση. Βρήκαμε επίσης τον σκελετό ενός παιδιού. Η ύπαρξη έξι θάμνων θάλαμων δίπλα στο άλλο δείχνει ότι άνθρωποι με ειδικές καταστάσεις είχαν θαφτεί στον τομέα αυτό ", πρόσθεσε.

Ο καθηγητής είπε ότι βρήκαν επίσης κάποια αντικείμενα μέσα στους τάφους, τα οποία τέθηκαν ως δώρα για τους νεκρούς.

loading...

"Βρήκαμε αρχαία αντικείμενα, όπως τρία μπουκάλια δακρύων, ένα από τα οποία είναι ένα ποτήρι, ένα πιάτο, ένας αμφορέας και μια κανάτα. Βρήκαμε επίσης ένα strigil, που χρησιμοποιείται από τους αρχαίους ανθρώπους για να καθαρίσουν το σώμα τους ", πρόσθεσε.

Ο Κέλες δήλωσε ότι έκλεισαν τους τάφους των θαλάμων για να αποτρέψουν τις ζημιές τους, προσθέτοντας ότι οι σκελετοί θα αφαιρεθούν το επόμενο έτος.

Πηγή / Φωτογραφία / Βιβλιογραφία

http://www.ancientencyclopedia.com
Annuario Pontificio 2013 (Libreria Editrice Vaticana, 2013, ISBN 978-88-209-9070-1), p. 950
P. Frisch (ed.), Die Inschriften von Parion (Bonn, 1983) (Inschriften griechischer Städte aus Kleinasien 25).
https://en.wikipedia.org
Herbermann, Charles, ed. (1913). "Parium". Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton.

To Μουσείο Καποδίστρια σύντομα ανοίγει ξανά

Το Μουσείο Καποδίστρια – Κέντρο Καποδιστριακών Μελετών αποτελεί το πρώτο και μοναδικό μουσείο στην Ελλάδα που είναι αφιερωμένο αποκλειστικά στη ζωή και το έργο του Ιωάννη Α. Καποδίστρια και λειτουργεί από το 1981.

HOT ON THE WEB

Στόχος του είναι να προσφέρει στον επισκέπτη ένα ταξίδι στην ιστορία της Κέρκυρας, της Ευρώπης και της νεότερης Ελλάδας, ακολουθώντας την πορεία της ζωής του πρώτου Κυβερνήτη του ελληνικού κράτους.

Η παλιά αγροτική κατοικία που στεγάζει το Μουσείο, ανήκε στην οικογένεια Καποδίστρια τουλάχιστον από τον 18ο αιώνα και μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες. Το 1979, η Μαρία Γεωργίου Καποδίστρια, κάνοντας μια κίνηση μεγάλης ευεργεσίας προς τον τόπο, τη δώρισε σε τρεις, ιστορικής σημασίας, πολιτιστικούς φορείς της Κέρκυρας, την Αναγνωστική Εταιρία Κερκύρας (έτος ιδρύσεως 1836), την Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας (έτος ιδρύσεως 1841) και την Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών (έτος ιδρύσεως 1952).

Η Μαρία Καποδίστρια-Δεσύλλα, υπήρξε μια σημαντική προσωπικότητα της Κέρκυρας. Γεννημένη στην Αθήνα το 1898, εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Κέρκυρα το 1928, μαζί με τις κόρες της από τον πρώτο της γάμο με τον Λουδοβίκο Σκάρπα, Ελένη και Δαρεία. Το 1931 παντρεύτηκε τον επιτυχημένο Κερκυραίο βιομήχανο Σταμάτιο Δεσύλλα. Ανέπτυξε πολύπλευρη δραστηριότητα, με ιδιαίτερα πολύτιμη προσφορά στον Ερυθρό Σταυρό. Μετά τον αιφνίδιο θάνατο του συζύγου της, τα Χριστούγεννα του 1956, ο οποίος ήταν εν ενεργεία Δήμαρχος Κερκυραίων, εξελέγη η ίδια Δήμαρχος στην πόλη της Κέρκυρας, και πρώτη εκλεγμένη γυναίκα Δήμαρχος στην Ελλάδα.

Το Μουσείο ιδρύθηκε το 1981 και για αρκετά χρόνια, λόγω της παντελούς έλλειψης πόρων, είχε μια δράση αρκετά περιορισμένη. Το 1998, με χορηγία της τότε Νομαρχίας Κερκύρας και με πρωτοβουλία του τότε Νομάρχη, κ. Ανδρέα Παγκράτη, ανακαινίστηκαν τρεις αίθουσες και επανεκτέθηκε η συλλογή του. Για την παραδοσιακή επτανησιακή αρχιτεκτονική του κτιρίου, τον κήπο και τη χαρακτηριστική διαμόρφωση των γύρω χώρων, το Υπουργείο Πολιτισμού το κήρυξε ιστορικό, διατηρητέο μνημείο το 1995.

loading...

Η σημαντική ετήσια χορηγία του Μεγάλου Ευεργέτη του Μουσείου, Κερκυραίου επιχειρηματία και κατοίκου Ελβετίας, κυρίου Χρήστου Φωκά, επέτρεψε στο Μουσείο από το 2007, να αναπτύσσει τις δράσεις του, αποκτώντας μια διαρκώς αυξανόμενη επισκεψιμότητα, ενώ φιλοξενούσε κάθε καλοκαίρι αξιόλογες εκδηλώσεις στον κήπο.

Το 2012, το Μουσείο έκλεισε προσωρινά για ανακαίνιση. Η ένταξη στο πρόγραμμα Leader -που εποπτεύεται από την Αναπτυξιακή Επιχείρηση της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης- επέτρεψε στο Μουσείο να προχωρήσει στον εκσυγχρονισμό και την αναδιαμόρφωση της μόνιμης έκθεσης και του περιβάλλοντος χώρου.

To Moυσείο παραμένει κλειστό τα τελευταία χρόνια λόγω λειτουργικών προβλημάτων, σήμερα όμως ανακατασκευάζεται και βρίσκεται στην τελική ευθεία των εργασιών για να ανοίξει τις πόρτες του στο κοινό, λείαν συντόμως, ανανεωμένο και με τη είσοδο νέων τεχνολογιών αλλά και δραστηριοτήτων στο χώρο του που θα μας εκπλήξουν.  Ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει στο μουσείο από την αρχή τη ζωή και τη σταδιοδρομία του μεγάλου πολιτικού στην Κέρκυρα, την Επτάνησο Πολιτεία, τη Ρωσία μέχρι και την σύσταση του  νέου ελληνικού κράτους. Και όλα αυτά  μέσα από 400 περίπου αντικείμενα και τεκμήρια! Η πλούσια συλλογή περιλαμβάνει: προσωπικά χρηστικά αντικείμενα, τιμητικά δώρα, παράσημα, βιβλία, έργα τέχνης, έγγραφα, αλληλογραφία μέχρι έπιπλα και οικοσυσκευή της οικογένειας του Κερκυραίου πολιτικού.

loading...

Η επίσκεψη στο Μουσείο Καποδίστρια προσφέρει ένα ταξίδι στην Ιστορία της Κέρκυρας, της Ευρώπης και της νεότερης Ελλάδας. Ο Ιωάννης Καποδίστριας, Κερκυραίος αριστοκράτης, ευρωπαίος διπλωμάτης, και πρώτος Κυβερνήτης του ελληνικού κράτους, έχει χαράξει με τη ζωή του την πορεία αυτού του ταξιδιού.

Μόνιμη Έκθεση για τη ζωή και το έργο του Ιωάννη Καποδίστρια

Στη νέα Μόνιμη Έκθεση θα δείτε προσωπικά αντικείμενα και ενθύμια του Ιωάννη Καποδίστρια από την πολιτική σταδιοδρομία του, όσο και έπιπλα και έργα τέχνης της οικογένειάς του. Η έκθεση εμπλουτίζεται και με ψηφιακά μέσα τα οποία αναδεικνύουν τη ζωή, την παρακαταθήκη και το πολυσχιδές έργο του μεγάλου αυτού πολιτικού.

Ακουστικός Οδηγός

Το Μουσείο παρέχει σε κάθε επισκέπτη τη δυνατότητα χρήσης ακουστικού οδηγού. Οι ακουστικοί οδηγοί της μόνιμης έκθεσης διατίθενται σε τέσσερις γλώσσες (ελληνικά, αγγλικά, ρώσικα, γαλλικά).

Ξενάγηση

Ιδιωτική ή ομαδική ξενάγηση παρέχεται σε διάφορες γλώσσες. Για ιδιωτική ξενάγηση επικοινωνήστε απευθείας με το Μουσείο. Για τις προγραμματισμένες ομαδικές ξεναγήσεις, ελέγξτε τακτικά τα “νέα” του Μουσείου, ή εγγραφείτε στο newsletter για να σας έρχονται ειδοποιήσεις.

Κήπος

Η επίσκεψη στο Μουσείο πλαισιώνεται από την ομορφιά και τη δροσιά που προσφέρει ο καταπράσινος κήπος, τα λιθόστρωτα μονοπάτια και την εξαιρετική θέα προς τη θάλασσα, τα βουνά της Ηπείρου και την πόλη της Κέρκυρας.

Η επίσκεψη στον κήπο και το πωλητήριο του Μουσείου είναι δωρεάν.

Το Μουσειο διαθετει

Το Μουσείο διαθέτει 6 δωρεάν θέσεις πάρκινγκ εντός του κτήματος και μόλις 50 μέτρα από την κεντρική είσοδο. Προτεραιότητα δίνεται σε ΑμΕΑ.

Περισσότερα και τα μεγαλύτερα οχήματα μπορούν να σταθμεύουν έξω από την κεντρική είσοδο του κτήματος. Η πρόσβαση από την κεντρική είσοδο του κτήματος στο Μουσείο γίνεται μέσω ενός πλακόστρωτου, ιδιωτικού δρόμου (μήκους 120 μέτρων).

CAFE

Θα σας ενημερώσουμε μόλις λειτουργήσει.

ΠΩΛΗΤΗΡΙΟ

Στο Μουσείο θα μπορείτε να αγοράσετε αντικείμενα που σχετίζονται με τον Ιωάννη Καποδίστρια, και την Κέρκυρα. Εδώ θα βρείτε είδη δώρων, εκδόσεις, αναμνηστικά, είδη γραφής, καθώς και έργα τέχνης. Όλες οι αγορές σας στηρίζουν το Μουσείο.

ΤΟΥΑΛΕΤΕΣ

Οι τουαλέτες ανδρών και γυναικών βρίσκονται εντός του κτιρίου. Υπάρχουν επίσης τουαλέτες για ΑμΕΑ, απέναντι ακριβώς από την είσοδο του κτιρίου, οι οποίες περιλαμβάνουν και χώρο για άλλαγμα μωρού.

Στο Μουσειο επιτρεπονται

ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ:

– Επισκέπτες:

Επιτρέπεται η φωτογράφηση της έκθεσης και του Κήπου του Μουσείου. Δεν επιτρέπεται η χρήση selfie stick εντός του κτιρίου, για λόγους ασφαλείας των εκθεμάτων.

Θα σας παρακαλούσαμε να μοιραστείτε τις φωτογραφίες σας μαζί μας, στους λογαριασμούς κοινωνικών δικτύων του Μουσείου (facebook, instagram, κτλ), και να χρησιμοποιήσετε τα hashtags #Cmuseum , #koukouritsa , #Capodistrias

– Επαγγελματική φωτογράφηση:

Το Μουσείο Καποδίστρια επιτρέπει την επαγγελματική φωτογράφηση στον περιβάλλοντα χώρο του Μουσείου και στους κήπους, έπειτα από χορήγηση σχετικής άδειας. Μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα η προώθηση του Μουσείου μέσω location managers. Εάν ενδιαφέρεστε μπορείτε να επικοινωνήσετε με την διεύθυνση του Μουσείου.

ΚΑΤΟΙΚΙΔΙΑ ΖΩΑ

Τα κατοικίδια σκυλιά επιτρέπονται στον κήπο του Μουσείου, εφόσον συνοδεύονται και είναι σε λουρί. Δεν επιτρέπονται κατοικίδια σκυλιά εντός του κτιρίου, εκτός από τους σκύλους συνοδείας.

Το Μουσείο με την έναρξή του σχεδιάζει ποικίλες δραστηριότητες στους χώρους του, όπως:

• Ομαδικές ξεναγήσεις στην έκθεση και τον κήπο

• Εκπαιδευτικά προγράμματα για οικογένειες, παιδιά και σχολεία

• Πολιτιστικές εκδηλώσεις στον κήπο

• Επιστημονικά προγράμματα για την μελέτη του έργου του Ι. Καποδίστρια

Μα τι θέλουν, τελικά, αυτοί οι αρχαιολόγοι από το Ελληνικό;

Ανοιχτή επιστολή του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων

Μα τι θέλουν, τελικά, αυτοί οι αρχαιολόγοι από το Ελληνικό;

(ή αλλιώς: ποιοι φοβούνται την κήρυξη των αρχαιοτήτων και γιατί)

Αυτές τις μέρες βρίσκεται σε εξέλιξη άλλη μια προσπάθεια να παρακαμφθεί ο Αρχαιολογικός Νόμος και η συνταγματική επιταγή της προστασίας του πολιτιστικού περιβάλλοντος (άρθρο 24 του Συντάγματος), δηλαδή της κοινής περιουσίας όλων μας, προς όφελος της ιδιωτικής εταιρίας Lamda Development και των σχεδίων που έχει παρουσιάσει για την περιοχή του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού. Ταυτόχρονα, εδώ και πολύ καιρό βρίσκεται σε εξέλιξη μια μεγάλη επικοινωνιακή εκστρατεία για να πειστεί το κοινό ότι οι αρχαιότητες στο Ελληνικό είναι ένα «ανέκδοτο» και ότι «οι αρχαιολόγοι εμποδίζουν την ανάπτυξη». Θα προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε τι πραγματικά συμβαίνει με αυτή την υπόθεση και για ποιο λόγο μας αφορά όλους και όλες, και όχι μόνο εμάς τους αρχαιολόγους.

Μα υπάρχουν αρχαία στο Ελληνικό; Αφού εκεί ήταν αεροδρόμιο!

Η απάντηση είναι ναι, υπάρχουν αρχαιότητες. Καταρχάς η χερσόνησος του Αγίου Κοσμά, με σημαντική προϊστορική κατοίκηση αλλά και το μεταβυζαντινό ναό Κοσμά και Δαμιανού, αποτελεί κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο ήδη από το 1957. Σημαντικές αρχαιότητες έχουν βρεθεί στις ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν τόσο εντός, όσο και στις παρυφές του χώρου του αεροδρομίου, από τη δεκαετία του 1950 μέχρι και πολύ πρόσφατα (λ.χ. κατασκευή ΤΡΑΜ, αμαξοστασίου ΟΣΕ, Ολυμπιακών εγκαταστάσεων, ΜΕΤΡΟ κ.ά.).

Οι αρχαιότητες που ήρθαν στο φως σχετίζονται με τους τρεις αρχαίους δήμους Ευωνύμου, Αλιμούντος και Αιξωνής (αποθέτης εμπορικών αμφορέων και θησαυρός αττικών νομισμάτων, που παραπέμπουν στην ύπαρξη εμπορείου σε παρακείμενη θέση, αρχαία τεχνικά έργα διευθέτησης της κοίτης του ρέματος των Τραχώνων, εργαστηριακές εγκαταστάσεις, οργανωμένα αρχαία νεκροταφεία με ταφές μερικές εκ των οποίων έφεραν πλούσια κτερίσματα, αρχαίο οδικό δίκτυο με παρόδια -επισημαίνεται ότι παρόδιος ταφικός περίβολος μεταφέρθηκε το 1960 σε έκταση εντός των πρώην Κολεγίου Αθηνών, νυν εγκαταστάσεις Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας.) Στη δυτική είσοδο του πρώην αεροδρομίου είχε βρεθεί επιγραφή που αναφέρει: ΑΣΤΙΝΟΣ ΑΛΙΜΟΣΙΟΣ, ενώ κατά τη διάνοιξη της παραλιακής οδού είχε βρεθεί δημοτικό ψήφισμα των Αλιμουσίων. Ανασκαφές έχουν φέρει στο φως ίχνη χρήσης της ευρύτερης περιοχής από τα νεολιθικά χρόνια (περιοχή Αλίμου) έως και τη βυζαντινή περίοδο, όταν στον μικρό λόφο Χασάνι (εντός της περιοχής του πρώην αεροδρομίου) είχε αναπτυχθεί βυζαντινός οικισμός.

Είναι άγνωστες αυτές οι αρχαιότητες;

Όπως φάνηκε και παραπάνω, οι αρχαιότητες της περιοχής είναι γνωστές ήδη από την εποχή εγκατάστασης του αεροδρομίου στη θέση αυτή, κατά τη δεκαετία του 1950. Οι αρχαιότητες που αποκαλύφθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες έχουν παρουσιαστεί πολλάκις –και μια μικρή έρευνα στο αρχείο των εφημερίδων θα αποκαλύψει πληθώρα άρθρων που παρουσιάζουν τα ευρήματα αυτά. Και βέβαια, η μελέτη που έχει γίνει για την περιοχή από τη Lamda Development περιλαμβάνει την καταγραφή των αρχαιοτήτων που έχουν βρεθεί (παρά το γεγονός ότι σταματά στις γνώσεις του 2012, ενώ το 2016 η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων έχει καταθέσει πλήρη καταγραφή με όλες τις νεότερες έρευνες και ευρήματα). Πώς λοιπόν η Lamda Development κάνει ότι… δεν γνωρίζει τις αρχαιότητες αυτές; Με ποια λογική, αφού γνωρίζει ότι στην περιοχή του Λόφου Χασάνι έχουν εντοπιστεί πυκνές αρχαιότητες, τον εντάσσει στα σχέδιά της εντός πολεοδομούμενης περιοχής («Οικισμός του Λόφου»); Γιατί δεν προβλέπει την εξαίρεση του αρχαιολογικού χώρου του λόφου από τη δόμηση; Γιατί δεν συμπεριλαμβάνει την προστασία και ανάδειξη των αρχαιοτήτων που είναι δεδομένο ότι θα βρεθούν εκεί, στο πλαίσιο της «γειτονιάς» που σχεδιάζει;

Θα βρεθούν κι άλλες αρχαιότητες; Και πόσο σημαντικές θα είναι;

Επειδή οι ανασκαφές που έχουν γίνει ως τώρα είναι σε συγκεκριμένα σημεία, με αφορμή την κατασκευή συγκεκριμένων έργων, τα ευρήματα είναι σποραδικά. Η αρχαιολογική τους σημασία προφανώς και είναι τεράστια, αλλά κανείς δεν γνωρίζει σε ποια κατάσταση διατήρησης θα βρεθούν. Ούτε αυτό είναι κάτι πρωτόγνωρο, προφανώς, για την επιστήμη της αρχαιολογίας.

Μα θα κηρύξετε όλο το αεροδρόμιο αρχαιολογικό χώρο;

Όχι. Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, η αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού πρότεινε το 2012, το 2014 και το 2016 την κήρυξη αρχαιολογικού χώρου στο συγκεκριμένο τμήμα του πρώην αεροδρομίου, όπου εκτείνονται οι αρχαιότητες αυτές (και όχι σε όλη την έκταση του πρώην αεροδρομίου), μαζί με ένα τμήμα της σύγχρονης πόλης (τα όρια των αρχαίων δήμων, όπως είναι κατανοητό, δεν σταματούν στην περίφραξη του παλιού αεροδρομίου!). Η κήρυξη αυτή δεν προχώρησε ποτέ, όχι γιατί δεν υπήρχαν αρχαιότητες εκεί, αλλά γιατί διαδοχικές πολιτικές ηγεσίες δεν προχωρούσαν στην κήρυξη του γνωστού αρχαιολογικού χώρου λόγω των ισχυρών πιέσεων από τους οικονομικούς παράγοντες της «επένδυσης» και των συνεχών δημοσιευμάτων που λοιδορούσαν τους αρχαιολόγους ότι θέλουν «να καταστρέψουν την επένδυση».

Όσοι τα έλεγαν αυτά, απλώς ψεύδονται –και, το χειρότερο, ψεύδονται για να μη βάλει το χέρι στην τσέπη ο «επενδυτής». Ανεξάρτητα από το τι πιστεύει κανείς ότι είναι καλύτερο να γίνει στην περιοχή του πρώην αεροδρομίου (και ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων πιστεύει ότι θα πρεπε να γίνει Μητροπολιτικό πάρκο για όλους τους κατοίκους της Αττικής), η αλήθεια είναι ότι η κήρυξη των αρχαιοτήτων δεν εμποδίζει την υλοποίηση του έργου, ούτε αυτού ούτε άλλων. Ολόκληρο το κέντρο της Αθήνας αποτελεί κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο –και δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι είναι άχτιστο! Η κήρυξη απλώς εξασφαλίζει ότι το όποιο έργο γίνεται με την εποπτεία της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, ότι αν βρεθούν αρχαιότητες γίνονται ανασκαφές με έξοδα του εργολάβου, κι ότι ανάλογα με τη σημασία και την κατάσταση διατήρησης των αρχαιοτήτων, μπορεί να τροποποιηθούν τα σχέδια του έργου για λόγους προστασίας και ανάδειξης των αρχαιοτήτων, όπως ακριβώς προβλέπει ο Αρχαιολογικός Νόμος και όπως γίνεται εδώ και δεκαετίες σε κάθε μικρό και μεγάλο έργο.

Δεν έχει ξαναγίνει αυτό ποτέ και πουθενά;

Για να το λέει αυτό κάποιος, μάλλον ζει σε κάποια άλλη χώρα. Σε αυτή τη χώρα πάντως, σε πάρα πολλά από τα δημόσια ή ιδιωτικά έργα, μικρά ή μεγάλα, προηγούνται ανασκαφές και εφαρμόζονται σύγχρονες λύσεις για την συνύπαρξη αρχαιοτήτων και τεχνικών έργων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι εκθέσεις αρχαιολογικών ευρημάτων στους σταθμούς του Μετρό της Αθήνας. Αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη μικρές και μεγάλες ανασκαφές σε όλες τις εθνικές οδούς, στο Μετρό της Θεσσαλονίκης, στα έργα της ΔΕΗ, της ΕΥΔΑΠ, του ΟΤΕ κλπ. Τα έργα αυτά πραγματοποιούνται με βάση τις διατάξεις του Αρχαιολογικού Νόμου. Στις ανασκαφές αυτές απασχολούνται χιλιάδες εργαζόμενοι, μόνιμοι και συμβασιούχοι, με το μόχθο των οποίων έρχονται στο φως σημαντικά κομμάτια της ιστορίας μας, που δημιουργούν παγκόσμιο ενδιαφέρον. Δημιουργούν νέους αρχαιολογικούς χώρους, νέες εκθέσεις στα μουσεία, νέα παραγωγή γνώσης, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη του τόπου, μία διαφορετική ανάπτυξη για όλους τους πολίτες, που αξιοποιεί και αναδεικνύει ό,τι πολυτιμότερο έχει να δείξει αυτός ο τόπος, χωρίς ημερομηνία λήξης. Κι όλα αυτά με ένα κόστος που το πληρώνει ο προϋπολογισμός των έργων –αφού το ΥΠ.ΠΟ.Α. ουδέποτε έλαβε πάνω από το 0,5% του κρατικού προϋπολογισμού ώστε να μπορεί να έχει το προσωπικό που απαιτείται για να ανταποκριθεί.

Τι θέλουν τελικά «αυτοί οι αρχαιολόγοι»;

Ακούστε λοιπόν από μας τους ίδιους τι ζητάμε: το μόνο που ζητάμε είναι να υπάρχει ισονομία. Να τηρηθούν ακριβώς οι ίδιες διατάξεις και στην περίπτωση του Ελληνικού και οι αρχαιότητες που θα βρεθούν εκεί να έχουν την ίδια μεταχείριση με τις αρχαιότητες σε όλη την υπόλοιπη χώρα. Ζητάμε να εφαρμοστεί για τη Lamda Development η νομοθεσία που εφαρμόζεται για κάθε ιδιώτη που ξεκινά μια οικοδομή.

Ακόμη περισσότερο στην περίπτωση της Lamda Development, για την οποία ψηφίστηκε στη Βουλή μια σκανδαλώδης σύμβαση παραχώρησης του Ελληνικού με αδιανόητες για κάθε ευνομούμενο κράτος διατάξεις υπέρ του επενδυτή, όπως την αποζημίωσή του σε περίπτωση ανεύρεσης αρχαιοτήτων! Ακόμη περισσότερο που η υπουργός πολιτισμού Λ. Κονιόρδου υπέγραψε πριν από μερικές μέρες, χωρίς να ρωτήσει καν τους αρμόδιους αρχαιολόγους, ένα Μνημόνιο συνεργασίας με ειδικούς όρους μόνο για την περίπτωση του Ελληνικού, που στην ουσία καταργεί τον Αρχαιολογικό Νόμο και δεν έχει καμία σχέση με τα Μνημόνια που εφαρμόζονται σε παρόμοια έργα.

Αυτό που ζητάμε είναι να μην βρεθεί το ελληνικό δημόσιο να πληρώνει και «καπάρο» στη Lamda Development για τις αρχαιότητες που ήδη γνωρίζει ότι υπάρχουν εκεί. Το μόνο που ζητάμε είναι να προστατευτεί το συμφέρον του δημοσίου (δηλαδή όλων μας) και όχι το συμφέρον του ιδιώτη επενδυτή σε βάρος των αρχαιοτήτων, σε βάρος όλων μας.

Αντιθέτως όσοι φωνάζουν να παρακαμφθεί στην περίπτωση αυτή ο Αρχαιολογικός Νόμος ζητούν να εξαιρεθεί η Lamda Developmentαπό τις διατάξεις που διέπουν όλα τα άλλα έργα. Ζητούν να μην υπάρχει ισονομία, αλλά ειδική μεταχείριση. Ζητούν να μη βάλει το χέρι στην τσέπη η Lamda Development, όταν το βάζει ακόμη και ένας απλός ιδιώτης για τη διενέργεια σωστικής ανασκαφής στο ακίνητό του!

Από τους ίδιους που σήμερα ακούτε ότι «οι αρχαιολόγοι εμποδίζουν την ανάπτυξη» ακούσατε κάποτε και ότι «το δημόσιο είναι τεμπέληδες», ότι «πρέπει να μειωθούν οι μισθοί των εργαζόμενων», ότι «το Μνημόνιο θα μας σώσει». Και τόσα χρόνια μετά, το μόνο που όλοι βιώνουμε είναι φτώχεια, έλλειψη δικαιοσύνης και έλλειψη ισότητας.

Από τους ίδιους που σήμερα ακούτε ότι «οι αρχαιολόγοι είναι υπερβολικοί» ακούσατε κάποτε ότι «ο πολιτισμός είναι η βαριά βιομηχανία μας» και ότι «τα μνημεία μας είναι πολύ σημαντικά». Προφανώς μόνο όταν δεν βρίσκονται σε λάθος θέση, π.χ. μέσα στον χώρο που παραχωρείται στη Lamda Development.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, για να υπερασπιστούμε την ισονομία που είναι η βάση της δημοκρατίας, για να υπερασπιστούμε τον Αρχαιολογικό Νόμο και την πολιτιστική κληρονομιά, για να υπερασπιστούμε το δημόσιο συμφέρον, γι’ αυτό αγωνιζόμαστε.

Ξεκινάμε με στάση εργασίας την Τρίτη 5/9/2017 και συγκέντρωση στις 12 μ στο Υπουργείο Πολιτισμού και ζητάμε τη συμπαράσταση όλων σας.

Αθήνα, 4/9/2017

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ

Ερμού 136, 10553 Αθήνα. Τηλ-Fax.: 2103252214, 6937075765, E-mail:archaeol@otenet.gr, www.sea.org.gr

Το 2019 θα ανοίξει για το κοινό το Αρχαιολογικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης

Στις αρχές ή τα μέσα του 2019 αναμένεται ότι θα ανοίξει τις πόρτες του για το κοινό το νεοαναγερθέν αρχαιολογικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης. Η προσπάθεια για το στήσιμο της μόνιμης έκθεσης του μουσείου είναι χρονοβόρα και δύσκολη, καθώς χρειάζεται ιδιαίτερα προσεκτικά και καλά μελετημένα βήματα από τους αρχαιολόγους.

Σημειώνεται πως όπως είχαμε γράψει πριν από περίπου έξι μήνες, το στήσιμο της μόνιμης έκθεσης με αυτεπιστασία από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Έβρου είχε εγκριθεί με την τότε απόφαση της υπουργού Πολιτισμού Λυδίας Κονιόρδου. Με την ίδια απόφαση είχε εγκριθεί συνολική δαπάνη ποσού 700.300 ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, για την εκτέλεση των εργασιών, την προμήθεια των αναγκαίων υλικών, την πρόσληψη του απαραίτητου προσωπικού και κάθε άλλη ενέργεια. Η εκτέλεση του έργου, όπως αναφέρονταν στην απόφαση, είχε ως ημερομηνία ολοκλήρωσης τον Οκτώβρη του 2020.

Στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου Αλεξανδρούπολης, ο δήμαρχος Βαγγέλης Λαμπάκης εκτίμησε πως το μουσείο θα είναι έτοιμο να λειτουργήσει για το κοινό περίπου στις αρχές ή τα μέσα του 2019, επισημαίνοντας πως το στήσιμο της μόνιμης έκθεσής του είναι μία δύσκολη και επίπονη εργασία, την οποία εκτελεί με προσοχή και σχολαστικότητα το προσωπικό της εφορείας αρχαιοτήτων. Όπως επισήμανε, υπάρχει άριστη συνεργασία με το δήμο και έχουν γίνει ήδη κάποιες συζητήσεις ώστε όταν το μουσείο είναι έτοιμο, να φιλοξενήσει έκθεση από το Μουσείο της Ραιδεστού.

Σύμφωνα με τον προγραμματισμό του ΥΠΠΟ, οι εργασίες που πραγματοποιούνται και που θα πραγματοποιηθούν, ώστε να καταστήσει το μουσείο λειτουργικό είναι:

-Εξοπλισμός των αποθηκών του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Αλεξανδρούπολης με σύγχρονα και ειδικά συστήματα αποθήκευσης μικρών, μεγάλων και βαρέων αρχαίων αντικειμένων και διαμόρφωση χώρου φύλαξης πολύτιμων αντικειμένων.

-Μεταφορά των αρχαίων αντικειμένων από το Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής και τον Αρχαιολογικό Χώρο της Ζώνης προς το Αρχαιολογικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης.

-Εργασίες συντήρησης αρχαίων αντικειμένων και προετοιμασία της έκθεσής τους.

-Εποπτικό υλικό και εξοπλισμός πληροφόρησης με φωτογραφική τεκμηρίωση αρχαίων αντικειμένων, παραγωγή βιντεομοντάζ με θέμα τον αρχαιολογικό χώρο της Ζώνης το οποίο θα προβάλλεται στην έκθεση, δημιουργία ιστοσελίδας για το Νέο Μουσείο, καθώς και παραγωγή (γραφιστικός σχεδιασμός και εκτύπωση) εκπαιδευτικών εντύπων, τρίπτυχου δίγλωσσου οδηγού και οδηγού του Μουσείου. Τέλος, παραγωγή αρχαιολογικού υλικού σε ψηφιακή μορφή για χρήση σε πολυμεσικές εφαρμογές.

-Εργασίες διαμόρφωσης του εκθεσιακού χώρου σύμφωνα με την εγκεκριμένη

μουσειογραφική και τη μουσειολογική μελέτη. Εκτύπωση του συνόλου του εποπτικού υλικού (λεζάντες, κείμενα, αφίσες επιφανειών κ.λπ.) και κατασκευή εκθεσιακής μακέτας των Ταφικών Τύμβων της Μικρής Δοξιπάρας.

-Προμήθεια ερμαρίων εισόδου για την αποθήκευση των προσωπικών αντικειμένων των επισκεπτών του Μουσείου. Προμήθεια εκπαιδευτικού εξοπλισμού για τις εκπαιδευτικές και επικοινωνιακές δράσεις του Μουσείου.

Πηγή/Φωτογραφία/Βιβλιογραφία

https://www.evros24.gr

Γλαρέντζα

ENGLISH

Μνημεία Ελλάδας | Μνημεία Εξωτερικού

Η Γλαρέντζα (Clarentia, Clarence) βρίσκεται, στο βορειοδυτικό άκρο της δυτικότερης χρεσονήσου του Μοριά, στη θέση Παλαιόκαστρο, δυτικά της σύγχρονης Κυλλήνης. Ιδρύθηκε από τον πρίγκιπα Γουλιέλμο Βιλλεαρδουίνο λίγο μετά τα μέσα του 13ου αι. για να αποτελέσει τη βασική σκάλα για τα πλοία του Πριγκιπάτου της Αχαΐας. 

Είναι το επίνειο της πρωτεύουσας Ανδραβίδας και απέχει ελάχιστα από το επιβλητικό κάστρο Χλουμούτζι, με το οποίο έχει και οπτική επαφή. Το τελευταίο, το Chateau Clermont για τους Φράγκους, εκτός από πριγκιπική κατοικία, ήταν το κύριο φρούριο της ευρύτερης περιοχής. Κοντά στην πόλη υπάρχει και το μοναστήρι της Βλαχέρνας, με το καθολικό του 13ου αι.

Χτίστηκε από τους Βιλλεαρδουίνους του Πριγκιπάτου της Αχαΐας στη θέση της αρχαίας Κυλλήνης στην Ηλεία κατά τον 13ο αιώνα και χρησίμευσε ως επίνειο της Ανδραβίδας, της πρωτεύουσας του πριγκιπάτου.

Η ιδιαίτερη σημασία της πόλης φαίνεται από το γεγονός ότι τα νομίσματα του πριγκιπάτου, τα τορνέζια, έφεραν την ένδειξη DE CLARENTIA και αργότερα DE CLARENCIA. Τα τορνέζια παράγονταν από το Πριγκιπάτο της Αχαΐας, με άδεια που έδωσε ο Ροβέρτος Β' ντε Κουρτεναί στο Γοδεφρείδο Β' Βιλλεαρδουίνο.

Το λιμάνι και το κάστρο της Γλαρέντζας υποστηριζόταν και από το φρούριο Χλεμούτσι το οποίο βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή. H Γλαρέντζα απέχει περίπου 5-6 χλμ. από το Χλεμούτσι και 12-13 χλμ από την Ανδραβίδα.

Η πόλη αναφέρεται στις πηγές της εποχής με διάφορα ονόματα, όπως Γραρέντζα, Κλαρένζα, Κλαρέντσα, Κλορένστια και Κιοφέντσα .

Αρκετές πληροφορίες για την Γλαρέντζα δίνει το Χρονικό του Μορέα. Ο άγνωστος συγγραφέας την αναφέρει ως Κλαρέντζα (η πιο κοντινή απόδοση στα Ελληνικά του CLARENTIA), περίπου 20 φορές.

Τα πλοία από την Ιταλία ξεκινούσαν συνήθως από το Μπρίντιζι όπως φανερώνεται από το κείμενο, με χρόνο πλεύσης συνήθως δύο ή το πολύ τρεις ημέρες[

Ιστορία

Η Γλαρέντζα αποδεικνύεται τάχιστα ως το σημαντικότερο οικονομικό και αστικό κέντρο της σταυροφορικής ηγεμονίας με διεθνή ακτινοβολία. Διέθετε νοσοκομείο, τράπεζες και κτήρια για την εξυπηρέτηση των ναυτιλλομένων, ενώ το νομισματοκοπείο, το οποίο κόβει denier tournois μέχρι το 1353. Η αντίστροφη μέτρηση ξεκινά από τις αρχές του 15ου αι. 

Denier tournois of Princess Isabella of Villehardouin, struck at Glarentza

Το Πριγκηπάτο είναι σε πλήρη αποσύνθεση, η Γλαρέντζα χάνει το ρόλο της και μένει απροστάτευτη. Το 1407 καταλαμβάνεται και λεηλατείται από τον στρατό του Λεονάρδου Τόκκο. Το ομώνυμο Χρονικό περιγράφει γλαφυρά τον πλούτο που έκρυβε τότε η Γλαρέντζα. 

Το 1414 επιστρέφεται στον πρίγκιπα Κεντυρίωνα Ζαχαρία, αλλά το 1417 -1418 καταλαμβάνεται από τον ιταλό τυχοδιώκτη Oliverio Franco. Το 1421-22 πωλείται στον κόμη της Κεφαλονιάς και δεσπότη της Ηπείρου Κάρολο Τόκκο. Το 1427 πολιορκείται από τον Ιωάννη Η' Παλαιολόγο και το 1428 παραχωρείται από τον Τόκκο στον Κωνσταντίνο Παλαιοόγο ως προίκα της ανιψιάς του. 

Ο Γεώργιος Σφραντζής και ο στρατός των Ρωμιών εισέρχεται τότε στην φραγκική πρωτεύουσα. Το 1430 καταλαμβάνεται από τους Καταλανούς που την πουλάνε πάλι στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο. Ο τελευταίος τότε γκρεμίζει τα τείχη της για να αποτρέψει νέα κατάληψη. Το 1432 η Γλαρέντζα γίνεται έδρα ενός δεύτερου Δεσποτάτου. 

Το 1446 η ευρύτερη περιοχή υπέστη δήωση από τον σουλτάνο Μουράτ Β'. Λίγα χρόνια αργότερα παραδίδεται στους Οθωμανούς ακολουθώντας την τύχη του Δεσποτάτου. Μετά από αυτές τις περιπέτειες, 

Η Γλαρέντζα ερημώνει και δεν απομένει παρά μόνον ο θρύλος της. Οι περιηγητές του 19ου αι. αναφέρονται σε μία πόλη ερειπωμένη και έρημη. Τα ερείπια τα οποία περιγράφουν οι περιηγητές και σώζονται σε φωτογραφίες κατεδαφίζονται από τον γερμανικό στρατό στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Περιγραφή

Η Γλαρέντζα είναι κτισμένη σε κάπως υπερυψωμένο και ελαφρώς επικλινές έδαφος. Από Βορρά και Δύση βρέχεται από την θάλασσα. Τείχος και τάφρος περιέβαλε τις άλλες δύο πλευρές. Η τειχισμένη πόλη, το βούργο, είχε ακανόνιστο σχήμα και καταλάμβανε έκταση 450x 350μ. περίπου. Προς βορράν, στη θέση «Αρσανάς?. εκεί που σήμερα είναι μια ελώδης έκταση, βρισκόταν το εσωτερικό, σκαφτό λιμάνι. Ήταν οχυρωμένο με πύργους, τοποθετημένους στην προέκταση των τειχών της πόλης. Διατείχισμα χώριζε τον τομέα του λιμανιού, δηλαδή το εμπορείο της πόλης, από το βούργο. Στο νοτιοδυτικό άκρο ένας εσωτερικός περίβολος οριοθετούσε ένα μικρό φρούριο. Σποραδικές έρευνες έξω από την τάφρο της οχύρωσης απέδωσαν πλήθος κεραμικής και ευρημάτων που καθιστούν ενδεχόμενη την ύπαρξη ξώβεργου extra muros.

Ο εξωτερικός περίβολος είναι κατεστραμμένος. Κατά διαστήματα ενισχύονταν από ορθογωνικής κατόψεως πύργους, ιδίως σε καίρια σημεία, όπως στις γωνίες και στις πύλες. Η πόλη διέθετε τρεις πυργοειδείς πύλες. Στην βορειοανατολική πλευρά του βούργου αποκαλύφθηκε ένας μεγάλος γοτθικός ναός. Στο πιο οχυρό σημείο της πόλης, πάνω από την δυτική απόκρημνη ακτή, υπάρχει ένα μικρό φρούριο.

Στο βούργο εντοπίστηκαν τρία ακόμη κτίσματα. Από τις πηγές μνημονεύονται επίσης νομισματοκοπείο, νοσοκομείο, ναός του Αγ. Μάρκου, κατοικίες, κτήρια για υπηρεσίες, χωρίς να έχουν προς το παρόν εντοπιστεί.

Athanasoulis D., Glarentza Clarence Γλαρέντζα

Source/Photography/Bibliography

Α. Ράλλη, αρχαιολόγος

Bon, Antoine (1969). La Morée franque. Recherches historiques, topographiques et archéologiques sur la principauté d'Achaïe (in French). Paris: De Boccard.
Leake, William Martin (1846). Peloponnesiaca: A Supplement to Travels in the Moréa. London: J. Rodwell.
Stoneman, Richard, ed. (1994). A Literary Companion to Travel in Greece. L. Paul Getty Trust. ISBN 0-89236-298-7.

www.culture.gr

Topping, Peter (1975). "The Morea, 1311–1364". In Hazard, Harry W. A History of the Crusades, Volume III: The fourteenth and fifteenth centuries. University of Wisconsin Press. pp. 104–140. ISBN 0-299-06670-3.
https://en.wikipedia.org
Topping, Peter (1975). "The Morea, 1364–1460". In Hazard, Harry W. A History of the Crusades, Volume III: The fourteenth and fifteenth centuries. University of Wisconsin Press. pp. 141–166. ISBN 0-299-06670-3.
Athanasoulis D., Glarentza Clarence Γλαρέντζα
Traquair, Ramsay (1907). "Mediaeval Fortresses in the North-Western Peloponnesus". The Annual of the British School at Athens, No. XIII, Session 1906–1907. London. pp. 268–284.
Trant, Thomas Abercromby (1830). Narrative of a journey through Greece in 1830: With remarks upon the actual state of the naval and military power of the Ottoman empire. London: Henry Colburn and Richard Bentley.

Συναγωγή της Δήλου

ENGLISH

Η πρώτη μαρτυρία περί εγκαταστάσεως Εβραίων στην Ελλάδα βρίσκεται σε επιγραφή του 3ου π.Χ. αιώνα που κάνει λόγο για κάποιον Εβραίο από τη Βοιωτία, με το όνομα Μόσχος Μοσχίωνος. Η επιγραφή βρέθηκε στον Ωρωπό και χρονολογείται μεταξύ του 300-250 π.Χ.

Φαίνεται ότι οι πρώτοι αυτοί Εβραίοι, ή τουλάχιστον μέρος αυτών, ήταν σκλάβοι που πουλήθηκαν στην Ελλάδα από τους γειτονικούς λαούς, εχθρούς - κατακτητές της Ιουδαίας, από την οποία έφθασαν στην Ελλάδα αρχικά μέσω της Κύπρου, Ιωνίας και των νησιών του Αιγαίου. Μεταξύ των Εβραίων αυτών αναφέρεται ότι ήρθε στη Σπάρτη, την εποχή του Αντιόχου του Επιφανούς, και ο αρχιερέας Ιάσων ο Γ'.
Στο βιβλίο των Μακκαβαίων (Μακκ. Α' 15:23), παραδίδεται κατάλογος Ιουδαϊκών Κοινοτήτων εγκατασπαρμένων στα σημαντικότερα κέντρα της Ελλάδος. Ο κατάλογος αυτός των πόλεων, που χρονολογείται από το 142 π.Χ., καθώς και άλλος παρόμοιος τον οποίο συνέταξε ο ιστορικός Φίλων ο Ιουδαίος, αναφέρει την ύπαρξη Εβραίων στη Σπάρτη, Δήλο, Σικυώνα, Σάμο, Κω, Κρήτη, Θεσσαλία, Βοιωτία, Μακεδονία, Αιτωλία, Αττική, Άργος, Κόρινθο, καθώς και στην Κύπρο.

Η Συναγωγή της Δήλου, θεωρείται ότι είναι η παλαιότερη συναγωγή, η οποία είναι γνωστή ως σήμερα, χρονολογούμενη μεταξύ του 150 ΠΚΕ ως 128 ΠΚΕ. Σύμφωνα με τις πηγές οι Εβραίοι εγκαταστάθηκαν στην Δήλο κατά τον 2ο αιώνα ΠΚΕ. Τα αρχαιολογικά ευρήματα στη Δήλο αποκαλύπτουν μια πλούσια και ισχυρή εβραϊκή κοινότητα η οποία είχε δικό της κέντρο λατρείας, ίσως το παλαιότερο κτίριο συναγωγής στη Διασπορά. Η πρώτη ανασκαφή στο νησί έγινε το 1896 υπό τη διεύθυνση της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Αθήνα. Ο Αντρέ Πλασάρ ανακάλυψε στην ανασκαφική περίοδο 1912-1913 ένα κτίριο (GD 80), το οποίο χαρακτήρισε ως εβραϊκό οίκο λατρείας, συναγωγή.

Οι περισσότεροι ερευνητές συμφωνούν ότι η χρήση του κτιρίου ήταν ως αίθουσα συνάθροισης για τους Εβραίους ή τους Σαμαρείτες, οι οποίοι είχαν σταθερή ή έκτακτη παραμονή στη Δήλο. Ωστόσο, η πρωταρχική χρήση του κτιρίου παραμένει αναπάντητη. Κάποιοι από τους ερευνητές πιθανολογούν, ότι το κτίριο ανεγέρθηκε ως ιδιωτική κατοικία ή ως ειδωλολατρικός τόπος συνάντησης, αλλά οι πιο πολλοί πιστεύουν ότι ήταν συναγωγή, ακόμη και στην νεώτερη μορφή του.

Στο κτήριο διακρίνονται πέντε στάδια της κατασκευής. Από αυτά τα δύο χρονολογούνται ως προγενέστερα του 88 ΠΚΕ. Τα υπόλοιπα τρία χρονολογούνται μεταξύ του 88 ΠΚΕ και του τέλους του δεύτερου αιώνα.

Η δομή της μεγάλης αίθουσας, η δεξαμενή νερού, ο προσανατολισμός προς την ανατολή και η απομονωμένη τοποθεσία στον ανατολικό αιγιαλό δεν ευθυγραμμίζονται προς την κατεύθυνση της ερμηνείας του κτηρίου ως ιδιωτική κατοικία, ως τόπο συνάθροισης κάποιας Ένωσης ή παγανιστικό λατρευτικό κτίσμα, αλλά μάλλον επιβεβαιώνουν τη λειτουργία του κτηρίου ως συναγωγή από την πρώτη φάση και ύστερον κατά την Monika Trümper.

Ευρισκόμενη στην ανατολική πλευρά της πόλης της Δήλου, η συναγωγή ήταν κάπως απόμακρα από τις κεντρικές περιοχές της πόλης. Η συναγωγή χτίστηκε στο τμήμα της Δήλου που ονομάζεται “Συνοικία του Σταδίου”(γαλλικά: Quartier du Stade). Σε αυτό το τμήμα της πόλης, σε αντίθεση με την θρησκευτική και εμπορική εστίαση του κέντρου της Δήλου κυριαρχούσαν κυρίως οι κατοικίες, ενώ υπήρχε επίσης ένα μικρό και με εύκολη πρόσβαση λιμανάκι.

Η ίδια η συναγωγή αποτελούνταν από δύο μεγάλα δωμάτια. Υπήρχε επίσης θρόνος και πολλαπλά μαρμάρινα καθίσματα (παγκάκια). Υπήρχαν επίσης και πολλά μικρότερα δωμάτια που επέτρεπαν την πρόσβαση σε μια δεξαμενή νερού.

Moses Seat

Αρχαιολογικές έρευνες
Η συναγωγή ανακαλύφθηκε το 1912 από ομάδα Γάλλων αρχαιολόγων με επικεφαλής τον Αντρέ Πλασάρ (γαλλικά: André Plassart). Η συναγωγή είναι κατανοητό ότι παρέμεινε σε χρήση μέχρι τα τέλη του δεύτερου αιώνα.

Το κυρίαρχο χαρακτηριστικό του κτιρίου είναι η μεγάλη αίθουσα, η οποία προφανώς χρησιμοποιούταν με διάφορους ευέλικτους τρόπους, πιθανόν με κινητά έπιπλα, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία για χτιστά καθίσματα ή έδρες, κατά μήκος των τοίχων. Η αίθουσα είναι προσανατολισμένη προς τα ανατολικά, με σειρά από δευτερεύοντες χώρους και δωμάτια στο νότιο άκρο.

Η ταύτιση του κτιρίου ως εβραϊκή συναγωγή σε οποιοδήποτε σημείο στην ιστορία της υπήρξε θέμα συζήτησης. Η αρχική αναγνώριση του κτηρίου ως συναγωγή από τον Αντρέ Πλασάρτ βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό από τις αναθηματικές επιγραφές, οι οποίες αναφέρουν «Θεός Ύψιστος,» γεγονός που θεωρείται συχνά ως ονομασία, στην αρχαιότητα, για Τον Θεό των Εβραίων, αν και όχι αποκλειστικά.

Η χρήση του κτιρίου ως συναγωγή αρχικά αμφισβητήθηκε από τον Μπελλέ Μαζούρ (Belle Mazur) το 1935, αν και το επιχείρημα του έχει περάσει σε μεγάλο βαθμό απαρατήρητο από τους πιο πρόσφατους ερευνητές. Τα αποδεικτικά στοιχεία της αρχιτεκτονικής και οι επιγραφές της Συναγωγής, περιπλέκουν, το ζήτημα της ταυτότητας, επειδή η ύπαρξη εκεί της εβραϊκής κοινότητας, δεν απέχει πολύ από την προφανή παρουσία και μιας παράλληλης επίσης κοινότητας Σαμαρειτών στη Δήλο.

Πιο πρόσφατες μελέτες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα αποδεικτικά στοιχεία που υποδηλώνουν ότι το κτίριο αυτό ήταν πράγματι μια συναγωγή είναι αδύναμα στην καλύτερη περίπτωση και χωρίς αμφιβολία παραμένει ένα ανοιχτό αρχαιολογικό ερώτημα.

Επιγραφικές μαρτυρίες
Επιγραφή 1 (ID 2329): Αγαθοκλής και Λυσίμαχος επί προσευχήι (GD 79) 90 μ ΒΔ του (GD 80), 1ος αι. ΠΚΕ
Επιγραφή 2 (ID 2328): Λυσίμαχος υπέρ εαυτού Θεώ Υψίστω χαριστήριον (GD 80), 1ος αι. ΠΚΕ
Επιγραφή 3 (ID 2330): Λαωδίκη Θεώι Υψίστωι σωθείσα ταις υφ' αυτού θαραπήαις ευχήν, 108/107 ΠΚΕ
Επιγραφή 4 (ID 2331): Ζωσάς Παρίος Θεώ Υψίστω ευχήν (GD 80) Αίθουσα Α, 1ος αι. ΠΚΕ
Επιγραφή 5 (ID 2332): Υψίστω ευχήν Μαρκία (GD 80) Αίθουσα Α, 1ος αι. ΠΚΕ
Επιγραφή 6 (ID 2333): [...]γενόμενος ελεύθερος[...], (GD 80) και θεωρείται ότι δεν συνδέεται με την υπόθεση του Πλασάρ, αν και λείπει εκείνο το τμήμα της επιγραφής που θα καθόριζε και έναν τέτοιο συσχετισμό.
Όσον αφορά στον Ύψιστο Θεό, που εμφανίζεται στις 5 από τις έξι παραπάνω επιγραφές, σύμφωνα με την Lidia Matassa θα μπορούσε να απευθύνεται στον Δία Ύψιστο, κάτι που σαφώς αποδυναμώνει το επιχείρημα του Πλασάρ ότι είναι ένδειξη ιουδαϊκού μονοθεϊσμού. Σε μια άλλη μελέτη ο Jörg Lanckau θεωρεί ότι ο όρος Θεός Ύψιστος και Ύψιστος χρησιμοποιήθηκαν τόσο στο παγανιστικό όσο και στο ιουδαϊκό πλαίσιο.

Σαμαρειτική επιγραφή 1 Οι εν Δήλω Ισραελείται οι / απαρχόμενοι εις Ιερόν / Αργαριζείν στεφανούσιν / χρυσώ στεφάνω Σαραπίωνα / Ιάσονος Κνώσιον ευεργεσίας / ένεκεν της εις εαυτούς.
Σαμαρειτική επιγραφή 2 Ισραηλίται οι απαρχόμενοι εις ιερόν άγιον Αργαριζείν / ετίμησαν υαχ Μένιππον Αρτεμιδώρου / Ηρακλειον αυτόν και τους εγγονούς αυτού / κατασκευάσαντα και αναχθέντα εκ των ιδίον επί / προσευχή του θε[ού] ΤΟΝ [------] / ΟΛΟΝ ΚΑΙ ΤΟ [------] και εστεφάνωσαν χρυσώ / στε[φά-]νω και [------] / ΚΑ... / Τ..., περίπου 250–175 ΠΚΕ.
Κατά την άποψη της Lidia Matassa oι σαμαρειτικές επιγραφές δεν μας παρέχουν αξιόπιστη μαρτυρία για την μόνιμη κατοίκηση Σαμαρειτών στη Δήλο.

Υψιστάριοι

Source/Photography/Bibliography

French School at Athens

Lidia Matassa, "Unraveling the Myth of the Synagogue on Delos," Bulletin of the Anglo-Israel Archaeological Society 25 (2007): 81-115.

The Ancient Synagogue: The First Thousand Years, Lee I. Levine, Edition: 2, Yale University Press, 2005, pp. 107 ff.

"The Oldest Original Synagogue Building in the Diaspora: The Delos Synagogue Reconsidered," Monika Trümper Hesperia, Vol. 73, No. 4 (Oct. - Dec., 2004), pp. 513-598

Belle D. Mazur, Studies on Jewry in Greece (Athens: Hestia, 1935).

Philippe Brueneau, "'Les Israelites de Delos' et la Juiverie Delienne," Bulletin de Correspondance Hellenique 106 (1982): 465-504.

Jones, L. H., επιμ. (1917-1932). Strabon Geographika. London: Classical Library, σελ. 10, 5.2, 4. 14, 1.6..

Plassart, A. (1913). «La Synagogue juive de Delos». Melanges Holeaux, recueil de memoirs concernant l' antiquite grecque (Paris: Picard): 201–215.

Trümper, Monika (Oct. - Dec., 2004). «The Oldest Original Synagogue Building in the Diaspora: The Delos Synagogue Reconsidered». Hesperia: The Journal of the American School of Classical Studies at Athens 73 (4): 513–598.

Π.Ι. Χατζηδάκη "Δήλος"

The Ancient Synagogue: The First Thousand Years, Lee I. Levine, Edition: 2, Yale University Press, 2005, pp. 107 ff.

Belle D. Mazur, Studies on Jewry in Greece (Athens: Hestia, 1935).

Δήλος, από την ισοσελίδα: www.jewishmuseum.gr του Εβραϊκού Μουσείου της Ελλάδας.

Lidia Matassa, "Unraveling the Myth of the Synagogue on Delos," Bulletin of the Anglo-Israel Archaeological Society 25 (2007): 81-115.

Άλμα πάνω ↑ Lanckau, Jörg (2011). «Hypsistos: Cultural Translation of Jewish Monotheism in the Hellenistic Period». Asiatische Studien Études Asiatiques (Bern: Peter Lang) LXV (4): 868. ISSN 0004-4717.

Υψιστάριοι

ENGLISH

υψιστάριοι και ὑψιστιανοί, οἱ, Α [ὕψιστος]

εκκλ. αιρετικοί οι οποίοι δέχονταν έναν θεό ύψιστο και παντοκράτορα, όχι όμως ως πατέρα, και η διδασκαλία τους ήταν κράμα εθνικών, ιουδαϊκών και χριστιανικών στοιχείων, αλλ. ευχίτες ή μασσαλιανοί («ὑψισταρίοις, ὧν αὕτη ἐστὶν ἡ πρὸς τοὺς Χριστιανοὺς διαφορά, τὸ Θεὸν μὲν αὐτοὺς ὁμολογεῑν εἶναί τινα, ὃν ὀνομάζουσιν ὕψιστον,... πατέρα δὲ αὐτὸν εἶναι μὴ παραδέχεσθαι», Γρηγ. Νύσσ.).

Οι μονοθεϊστικές αντιλήψεις εξαπλώθηκαν και επηρέασαν τον αρχαίο κόσμο κατά την Ελληνιστική και τη Ρωμαϊκή περίοδο, κυρίως στις περιοχές της ανατολικής Μεσογείου και την Εγγύς Ανατολή. Οι Έλληνες φιλόσοφοι μίλησαν για πρώτη φορά για την ύπαρξη ενός μοναδικού θεϊκού όντος τον 6ο αιώνα π.Χ. Η πίστη στον «Ύψιστο Θεό» έχει καταγραφεί σε όλα τα κοινωνικά στρώματα σε όλη την ανατολική Μεσόγειο και στις γειτονικές περιοχές των Βαλκανίων, όπως την Ουκρανία, τη Νότια Ρωσία, την Εγγύς Ανατολή και την Αίγυπτο από τις αρχές του 300 π.Χ. Ο αυστηρός μονοθεϊσμός, ο οποίος αρνείται την ύπαρξη οποιουδήποτε θεϊκού όντος εκτός του μοναδικού θεού, ήταν σχετικά σπάνιος, αλλά ήταν διαδεδομένες διάφορες μορφές «ήπιου μονοθεϊσμού» ή ενοθεϊσμού, οι οποίες επέτρεπαν την ύπαρξη κατώτερων όντων, όπως αγγέλων και μικρότερων θεοτήτων υπό τον παντοκράτορα Θεό. Επιπλέον, υπήρχε μεγάλη θεολογική βιβλιογραφία, η οποία προσπαθούσε να καθορίσει τη σχέση ανάμεσα στο υπέρτατο ον και στις μικρότερες θεότητες του παραδοσιακού παγανισμού. Κατά την όψιμη Ρωμαϊκή Περίοδο -από το 2ο αιώνα μ.Χ. και έπειτα- αυτές οι αντιλήψεις επηρεάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από τα όλο και πιο ισχυρά μονοθεϊστικά συστήματα του Ιουδαϊσμού και του Χριστιανισμού. Αυτά τα συστήματα επισκίασαν τον παγανιστικό μονοθεϊσμό, ο οποίος άρχισε πια να περνάει απαρατήρητος.

Παρόλο που αυτό το φαινόμενο έχει παρατηρηθεί ευρέως υπάρχουν λίγες περιπτώσεις στις οποίες αυτό έχει ερευνηθεί ή εξηγηθεί ιστορικά. Μια πρόσφατη εξαίρεση στον κανόνα είναι η ενδιαφέρουσα μικρή μονογραφία του G. Fowden From Empire to Commonwealth. The Consequences of Monotheism in Late Antiquity (1993) (Από την Αυτοκρατορία στην Κοινοπολιτεία. Οι Συνέπειες του Μονοθεϊσμού στην Όψιμη Αρχαιότητα). Ο Fowden προσπαθεί να συσχετίσει τις αλλαγές στο θρησκευτικό προφίλ με τις αλλαγές στην πολιτική και στις μορφές εξουσίας στο τέλος της Αυτοκρατορίας των Ρωμαίων και των Σασσανιδών. Μια διαφορετική προσέγγιση αυτού είναι η μελέτη των αιτιών και των συνθηκών που οδήγησαν σε αυτή την αξιοσημείωτη αλλαγή των θρησκευτικών δεδομένων με την εξέταση συγκεκριμένων ιστορικών πλαισίων που προκάλεσαν νέες θρησκευτικές εξελίξεις, καθώς και η ερμηνεία των θρησκευτικών και πολιτικών αλλαγών όπως αυτές παρουσιάστηκαν εξ αρχής και όχι η θεώρησή τους ως μια απεικόνιση των υψηλής κλίμακας πολιτικών συστημάτων.

Στην περιοχή της Μικράς Ασίας υπάρχει μεγάλος αριθμός στοιχείων που αφορούν τις μονοθεϊστικές και ενοθεϊστικές θρησκείες. Η πιο σημαντική από αυτές τις θρησκείες ήταν η λατρεία στον Ύψιστο Θεό (πιο σπάνια στον Ύψιστο Δία), όπως τεκμηριώνεται από περίπου 300 επιγραφές από τη Μικρά Ασία και τις γειτονικές περιοχές μεταξύ του 2ου και του 4ου αιώνα μ.Χ. Ο Ύψιστος Θεός ήταν μια αφηρημένη θεότητα που δεν είχε απεικονιστεί ποτέ σε ανθρώπινες εικόνες. Οι περισσότερες επιγραφές είναι συνηθισμένα αναθήματα από απλούς ανθρώπους, παρόλο που υπήρχαν αποδείξεις ότι αυτός ο θεός λατρευόταν και από ανθρώπους υψηλότερων κοινωνικών στρωμάτων. Οι πιστοί αυτής της λατρείας τον 4ο αιώνα ήταν γνωστοί από τους Χριστιανούς συγγραφείς ως Υψιστάριοι ή Υψιστιανοί και όπως εξηγούν οι συγγραφείς η πίστη τους ήταν ένα αμάγαλμα ελληνικού παγανισμού και ιουδαϊκών τελετουργιών1 που έμοιαζε όμως κατά κάποιο τρόπο και στον Χριστιανισμό. Ο Επιφάνιος, ο αρχιεπίσκοπος της Σαλαμίνας στην Κύπρο κατά τον 4ο αιώνα, περιγράφει τις τελετουργίες τους, οι οποίες περιελάμβαναν φανούς, θρησκευτικές ιαχές και ύμνους.2 Οι πιστοί συγκεντρώνονταν σε ανοικτούς χώρους, όπου λάτρευαν τους ναούς ένας εκ των οποίων βρίσκεται στα Οινόανδα της Λυκίας. Η τοποθεσία λατρείας του Ύψιστου Δία ή Ύψιστου ήταν διαφορετική και βρισκόταν στην Πνύκα της Αθήνας. Επιπλέον, πολλοί πιστοί αυτού του θεού ενώνονταν με τους Ιουδαίους για τη λατρεία του Ύψιστου Θεού στις συναγωγές. Άλλος ένας από τους πατέρες της εκκλησίας, ο Κύριλλος της Αλεξάνδρειας, μας λέει ότι ονόμαζαν τους εαυτούς τους «Θεοσεβείς».3 Αυτός ο όρος χρησιμοποιείται από τον Ιώσηφο και από το συγγραφέα των Πράξεων των Αποστόλων, για να περιγράψει τους μη Ιουδαίους, οι οποίοι ωστόσο συμμετείχαν σε λατρείες στις Ιουδαϊκές συναγωγές τον 1ο αιώνα μ.Χ., και υπάρχουν πολλοί λόγοι για να συμπεράνουμε ότι οι πιστοί του Ύψιστου Θεού είναι οι ίδιοι με τους Θεοσεβείς. Αυτό αποδεικνύει ότι υπήρχαν πολλά κοινά στοιχεία στην πίστη των Ιουδαίων της Διασποράς και των Υψιστάριων και επομένως η πίστη και η λατρεία των τελευταίων και των Χριστιανών μπορεί να ήταν πολύ παρόμοια.

Λατρεία του Ύψιστου Θεού συναντάμε και στο Δίον στην Ελλάδα. στα Ελληνιστικά χρόνια περίπου τον 2ο αιώνα π.Χ

Δίας ο Ύψιστος. Διόν

Η πιο χαρακτηριστική έκφραση της πίστης των Υψιστάριων φαίνεται στο χρησμό του Απόλλωνα στην Κλάρο, που είχε δοθεί στην ερώτηση «Ποιος είναι ο θεός;» Αυτός ο χρησμός ήταν πολύ γνωστός στην Όψιμη Αρχαιότητα και έχει αναφερθεί από πολλούς Χριστιανούς συγγραφείς. Κυρίως όμως είναι γνωστός από μια επιγραφή του 3ου αιώνα μ.Χ., η οποία βρέθηκε στο ιερό του Ύψιστου Θεού στα Οινόανδα της Λυκίας:4

«Γεννημένος από τον ίδιο του τον εαυτό, την ίδια του τη φύση, χωρίς μητέρα, ακλόνητος, χωρίς ένα μόνο όνομα, αλλά γνωστός με πολλά και κάτοικος της φωτιάς· αυτός είναι ο θεός. Εμείς, οι άγγελοί του, είμαστε ένα μικρό μέρος του θεού. Σε εσένα που θέτεις αυτό το ερώτημα για το θεό, ποια είναι η πραγματική του φύση, αυτός έχει ονομάσει τον αιθέρα το θεό που τους βλέπει όλους· προς αυτόν πρέπει να ατενίζεις και να προσεύχεσαι την αυγή κοιτώντας την ανατολή.»

Είναι προφανές από αυτό το κείμενο ότι η λατρεία στον Ήλιο ήταν άλλο ένα χαρακτηριστικό αυτής της μορφής της μονοθεϊστικής πίστης καθώς επίσης και ότι και άλλα επουράνια όντα, συμπεριλαμβανομένου και του Απόλλωνα ο οποίος έδωσε αυτό το χρησμό, θεωρούνταν όχι θεοί αλλά άγγελοι. Η λατρεία των παγανιστικών αγγέλων επιβεβαιώνεται στη Λυδία, την Καρία και τη Φρυγία.

Τα σύγχρονα κυρίαρχα μονοθεϊστικά συστήματα, όπως ο Ιουδαϊσμός, ο Χριστιανισμός και ο Ισλαμισμός, έχουν τις ρίζες τους στην περίοδο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ένα αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό αυτών των θρησκευτικών συστημάτων είναι η ταχύτητα με την οποία εξαπλώθηκαν και καθιερώθηκαν έξω από την περιοχή προέλευσής τους. Οι μονοθεϊστικές αντιλήψεις της λατρείας του Ύψιστου Θεού καθώς επίσης και η δημοτικότητα αυτή της λατρείας αποτέλεσαν ένα πρόσφορο έδαφος στο οποίο η Ιουδαϊκή και η Χριστιανική θεολογία μπόρεσαν εύκολα και γρήγορα να αναπτυχθούν.

Ο Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε (Johann Wolfgang Goethe, Φρανκφούρτη, 28 Αυγούστου 1749 – Βαϊμάρη, 22 Μαρτίου 1832) ήταν παγκοσμίου αναστήματος Γερμανός ποιητής, μυθιστοριογράφος, δραματουργός, θεωρητικός της Τέχνης και επιστήμονας. 

Αφού περιγράφει τις δυσκολίες του με τη βασική θρησκεία, ο Γκαίτε αναφέρει αυτό

... Δεν βρήκα καμία ομολογία πίστης στην οποία θα μπορούσα να είμαι σύμμαχος χωρίς επιφύλαξη. Τώρα, όμως, στα γηρατειά μου, έμαθα μια αίρεση, οι Υψισταριστές, οι οποίοι, ανάμεσα στους θεούς, τους Εβραίους και τους Χριστιανούς, δήλωσαν ότι θα θησαυρίζουν, θα θαυμάζουν και θα τιμούν το καλύτερο, το πιο τέλειο που θα μπορούσε να έρθει στο δικό τους Η γνώση και, στο μέτρο που πρέπει να έχει στενή σχέση με την Θεό, να την πληρώνει. Ένα χαρούμενο φως μου έσπευσε ξαφνικά από μια σκοτεινή εποχή, γιατί είχα την αίσθηση ότι όλη μου η ζωή είχα επιδιώξει να χαρακτηρίσω ως Υψίστρια. Αυτό, όμως, δεν είναι ένα μικρό καθήκον, γιατί το ένα, μέσα στους περιορισμούς της ατομικότητάς του, έρχεται να μάθει τι είναι εξαιρετικό.

Αναθηματικες στονΥψιστο Θεό

Προέλευση:Δήλος.
Βιβλιογραφία:CIJ,Νο 725-731.
Χρονολογία:1ος π.Χ. αι.

I. Ζωσᾱς Παρίος Θεῶ Ὑψίστω εὐχήν (1ος π. Χ. αι.)- CIJ , No 727

ID 2331 (A3050), (L1799-14, EfA/Ph. Bruneau)

II. Λαωδίκη Θεῶι Ὑψίστωι σωθεῖσα ταῖς ὑφ’ αὑτοῦ θαραπήαις εὐχήν (1ος π.Χ. αι.)- CIJ, No 728
III. Λυσίμαχος ὑπέρ ἑαυτοῦ Θεῶ Ὑψίστω χαριστήριον (1ος π. Χ. αι.) -CIJ, No 729
V. …………… γενόμενος ἐλεύθερος (1ος π. Χ. αι.) - CIJ, No 731

VI. Ἂγαθοκλῆς καὶ Λυσίμαχος ἐπὶ προσευχῆι (1ος π. Χ. αι.) - CIJ, No 726

VII. Ἐπικαλοῦμαι καί ἀξιϖ τὸν ὕψιστον, τὸν κύριον τϖν πνευμάτωνκαὶ πάσης σαρ-κός, ἐπὶ τοὺς δόλωι φονεύσαντας ἢ φαρμακεύσαντας τὴν ταλαίπωρον ἄωρον
 Ἡράκλεαν ἐγχέαντας αὐτῆς τό ἀναίτιον αἷμα ἀδίκως, ἵνα οὕτως γένηται τοῖς φονεύσασιν αὐτὴν ἢ φαρμακεύσασιν καὶ τοῖς τέκνοις αὐτῶν, κύριε ὁ πάντα
ἐφορῶν καὶ οἱ ἄγγελοι Θεοῦ, ᾧ πάσα ψυχὴ ἐν τῇ σήμερον ἡμέραι ταπεινοῦνται μεθ’ ἱκετείας, ἵνα έγδικήσης τὸ αἷμα τὸ ἀναίτιον ζητήσεις καὶ τὴν ταχίστην.

(1ος π. Χ. αι.) - CIJ, No 725

ΕΠΙΓΡΑΦΗ ΥΠΕΡ Τ. ΦΛΑΟΥΙΟΥ ΕΥΚΤΙΜΕΝΟΥ
Προέλευση:Μακεδονία.
Βιβλιογραφία:Π Χρυσοστόμου «Η Λατρεία του Διός ως καιρικού θεού στη Θεσ-σαλία και στη Μακεδονία»ΑΔ1996, 64.
Χρονολογία:1ος μ.Χ. αι.

Θεῶι ὑψίστωι ὑπὲρ Τ. Φλαουίου Εὐκτιμένου υἱοῦ Ἀμύ[ν]τατοῦ τρικλεινάρχου [οἱ ὑπογε]γραμμένοι [συνκλ]ίται(ακολουθεί κατάλογος ονομάτων )

ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
Προέλευση:Μακεδονία.
Βιβλιογραφία:Αικ. Τσαλαμπούνη «Η Μακεδονία στην Εποχή της ΚαινήςΔιαθήκης», σελ. 211-213.
Χρονολογία:74 – 75 μ.Χ.

Ι. Θεῶι ὑψίστωι μεγίστωι σωτῆρι Γ. Ἰούλιος Ὤριος κατ’ὄνειρον χρηματισθεὶς καὶσωθεὶς ἐκ μεγάλου κινδύνου τοῦ κατὰ θάλασσαν εὐχαριστήριον ἐπὶ ἱερέως Μ.Οὐητίου Πρόκλου ἔτους βκσ΄

ΙΙ. [-θε]ῶι ὑψίστωι [Τερ]έντιος Ἑρμ[-]

ΕΠΙΓΡΑΦΗ ΚΑΤ’ ΕΠΙΤΑΓΗΝ ΙΟΥΕΣ
Προέλευση:Μακεδονία.
Βιβλιογραφία:BCH 37, 1913, 84-154 και CIJ Νο.693b.
Χρονολογία:1οςμ.Χ. αι.

θεῶι ὑψίστῳ κατ’ἐπιταγὴν Ἰουεσ[-]

ΕΠΙΓΡΑΦΗ ΑΡΙΑΓΝΗΣ
Προέλευση:Μακεδονία.
Βιβλιογραφία:taaki, Α. “ Ancient Beroea. Prosopography and Society”, Ahens 1988, 481.
Χρονολογία:1ος–2ος μ.Χ. αι.

Ἀ[ρ]ιάγνη Μητ[ρὸς θεῶν] ἱερόδουλος κατ’ἐπιταγὴν θεοῦ ὑ[ψί]στου μετὰυἱοῦ Παραμόνου τὴν ἐπιτ[αγ]ὴν ἀπέδωκεν τῶ θεῷ

3. ΤΙΜΗΤΙΚΕΣ
Ι. ΕΠΙΓΡΑΦΗ ΣΑΡΑΠΙΩΝΟΣ
Προέλευση:Δήλος.
Βιβλιογραφία:Philippe Bruneau,BCH 106(1982) 465-504 και A.t.Kraabel:“New Evidence of the Samaritan Diaspora has been Found onDelos”,
BA,1984, 44-46.
Χρονολογία:150-50 π.Χ.

Οἱ ἐν Δήλῳ Ἰσραελεῖται οἱ ἀπαρχόμενοι εἰς ἱερὸν Ἀργαριζεὶν στεφανοῦσιν χρυσῷστεφάνῳ Σαραπίωνα Ἰάσονος Κνώσιον εὐεργεσίας ἕνεκεν ταῆς εἰς ἑαυτούς

ΙΙ. ΕΠΙΓΡΑΦΗ ΜΕΝΙΠΠΟΥ
Προέλευση:Δήλος.
Βιβλιογραφία:Philippe Bruneau,BCH
106(1982) 465-504 και A.t.Kraabel: “New Evidence of he Samarian Diaspora has been Found on Delos”,BA,1984, 44-46.
Χρονολογία:250-175 π.Χ.

[ Οἱ ἐν Δήλῳ ] Ἰσραηλῖται οἱ ἀπαρχόμενοι εἰς ἱερὸν ἅγιον Ἀργαριζείν ἐτίμησαν Μέ-νιππον Ἀρτεμιδώρου Ἡρακλειον αὐτόν και τους ἐγγόνους αὐτοῦ κατασκευάσαντα και ἀναθέντα ἐκ των ἰδίων ἐπὶ προσευχῇ τοῦ θε[οῦ]ΤΟΝ [----------------------------] ΟΛΟΝΚΑΙΤΟ [------------ καί ἐστεφάνωσαν]χρυσῷ στε[φά-] νῳ καὶ [-----------------] ΚΑ ---- Τ

Επιγραφή Μένιππου, (L5187-08, EfA/Ph. Bruneau)

Πηγή/Φωτογραφία/Βιβλιογραφία

Γρηγ. Ναζ., Ορ. 18.5; Γρηγ. Νυσ., Refutatio Confessionis Eunomii 38.
Επιφάνιος (εκδ. K. Holl Griechische Christliche Schriftsteller), Panarion 80.
Κύριλλος της Αλεξάνδρειας, De adoratione in Spiritu et Veritate 3. 92, Patrologia Graeca 68, 281C; Mitchell, S. (1998). "Wer waren die Gottesfurchtigen?", Chiron 28, p. 55-64.
SEG 27 (1977), 933.

Davila, James R, The provenance of the Pseudepigrapha: Jewish, Christian, or other?, p. 29.

Athanassiadi, Polymnia; Frede, Michael (2010), Pagan Monotheism in Late Antiquity, p. 19.

Hypsistarianos". www.mercaba.org. Retrieved 2016-10-28.

Limberis, Vasiliki (2011). Architects of Piety: The Cappadocian Fathers and the Cult of the Martyrs. USA: Oxford University Press. p. 122. ISBN 978-0199730889 – via Google Books. Their ideas about God derived from a syncretized monotheism, combining elements of the Cappadocian cult of Zeus Sabazios with the Jewish God Yahweh Sabaoth. Hypsistarians accordingly amalgamated religious practices from paganism and Judaism.

https://en.wikipedia.org

Herbermann, Charles G.; et al. (1910). The Catholic Encyclopedia: An International Work of Reference on the Constitution, Doctrine, Discipline, and History of the Catholic Church, Volume VII. New York: Robert Appleton Company. p. 611 – via Google Books. They rejected idols and pagan sacrifices, and acknowledged the Creator and Most High, to whom however, in opposition to the Christians, they refused the title of 'Father...'

von Goethe, Johann Wolfgang (1981) [22 March 1831], "To Sulpiz Boisserée", in Boerner, Peter, 1832/1982: A Biographical Essay (letter), Bonn: Inter Nations, p. 82.

LEVI in Revue des Etudes Juives (Paris, 1898), a criticism of SCHÜRER, Die Juden im bosporan. Reiche etc. (Berlin, 1897) in Sitzungsber. d. Berlin. Acad., XIII, 200-225. 

http://www.newadvent.org

CUMONT, Hypsistos (Brussels, 1897); DREXLER in Roscher's Lexicon (Leipzig, 1890), s.v. Hypsistos; BURESH, Klaros (Leipzig, 1889); STOKES in Dict. Christ. Biog., s.v. Hypsistarii

http://asiaminor.ehw.gr

Herbermann, Charles, ed. (1913). "Hypsistarians". Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company.

Boerner, Peter (1981), Johann Wolfgang von Goethe 1832/1982: A Biographical Essay, Bonn: Inter Nationes.

Το ελληνικό DNA πανομοιότυπο με εκείνο Μυκηναίων και Μινωιτών

ENGLISH

Ερευνητές σε Χάρβαρντ και Ουάσιγκτον εξέτασαν το DNA ατόμων του μυκηναϊκού και του μινωικού πολιτισμού και κατέληξαν στο συμπέρασμα πως εκείνο παραμένει σε μεγάλο βαθμό όμοιο με εκείνο των σύγχρονων Ελλήνων

Οι δύο λαοί είχαν είχαν μεγάλες γενετικές συγγένειες μεταξύ τους παρά τις όποιες διαφορές τους, και βαθιές ρίζες στον ελλαδικό χώρο

Οι Μινωίτες και οι Μυκηναίοι είχαν μεγάλες γενετικές συγγένειες μεταξύ τους παρά τις όποιες διαφορές τους, κατάγονταν και οι δύο κυρίως από τους πρώτους νεολιθικούς γεωργούς στην περιοχή του Αιγαίου, ενώ οι σημερινοί Έλληνες είναι γενετικά παρόμοιοι σε μεγάλο βαθμό με τους Μυκηναίους. 

Αυτά είναι τα κυριότερα ευρήματα μιας νέας πρωτοποριακής έρευνας Ελλήνων και ξένων επιστημόνων, οι οποίοι για πρώτοι φορά ανέλυσαν το αρχαίο DNA Μυκηναίων και Μινωιτών και το συνέκριναν με άλλους πληθυσμούς και με τους σύγχρονους Έλληνες.

Η αρχαιογενετική μελέτη, με επικεφαλής δύο Έλληνες γενετιστές του εξωτερικού, τον Ιωσήφ Λαζαρίδη του Τμήματος Γενετικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ της Βοστώνης και τον Γιώργο Σταματογιαννόπουλο του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον του Σιάτλ, η οποία δημοσιεύθηκε στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό "Nature", εστίασε στην εποχή του Χαλκού (3η-2η χιλιετία π.Χ.).

Η προέλευση των Μυκηναίων και των Μινωιτών απασχολεί τους αρχαιολόγους για πάνω από έναν αιώνα και οι σχετικές εκτιμήσεις βασίζονταν έως τώρα κυρίως σε αρχαιολογικά και γλωσσολογικά δεδομένα. Η νέα μελέτη ρίχνει πλέον νέο γενετικό φως στην καταγωγή τους, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι οι Μινωίτες -οι δημιουργοί της πρώτης ευρωπαϊκής γραφής (της Γραμμικής Α, που δεν έχει ακόμη διαβασθεί)- είχαν βαθιές ρίζες στο Αιγαίο και δεν προέρχονταν από κάποιον άλλο μακρινό εξελιγμένο πολιτισμό εκτός αιγαιακού χώρου. Η γενετική ανάλυση συμπεραίνει ότι οι αρχικοί πρόγονοι τόσο των Μινωιτών όσο και των Μυκηναίων ήσαν κατά βάση ντόπιοι γεωργικοί πληθυσμοί από τη νεολιθική Δυτική Ανατολία, την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά του Αιγαίου.

Για πρώτη φορά μελετήθηκαν δείγματα αρχαίου DNA από οστά και δόντια 19 ατόμων, μεταξύ των οποίων δέκα Μινωιτών από την Κρήτη, από τις τοποθεσίες της Ιεράς Μονής Οδηγήτριας στα νότια του νομού Ηρακλείου και του σπηλαίου του Αγίου Χαραλάμπους στο οροπέδιο του Λασιθίου (2900-1700 π.Χ.), τεσσάρων Μυκηναίων από την Αργολίδα της Πελοποννήσου και τη Σαλαμίνα (1700-1200 π.Χ.) και τριών κατοίκων της νοτιοδυτικής Ανατολίας στην Τουρκία (2800-1800 π.Χ.). Αυτά τα αρχαία γονιδιώματα συγκρίθηκαν με το αρχαίο DNA 332 ανθρώπων από γειτονικές χώρες και 2.616 συγχρόνων (μεταξύ των οποίων δύο σημερινών Κρητών).

Όπως δήλωσε στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΕ-ΜΠΕ) ο Ι. Λαζαρίδης, «οι πρώτοι Νεολιθικοί πληθυσμοί της δυτικής Ανατολίας και της Ελλάδας ήσαν εξαιρετικά ομοιογενείς, απόγονοι ενός κοινού πρωτο-γεωργικού πληθυσμού που εξαπλώθηκε από την 7η χιλιετία π.Χ. ανά την Ευρώπη. Τα νέα δεδομένα της μελέτης μας αποδεικνύουν πως τόσο οι Μυκηναίοι όσο και Μινωίτες προέρχονται κατά βάση, σε ποσοστό 75% έως 85%, από αυτό τον πρωτο-γεωργικό πληθυσμό».

Η ανατολική και η βόρεια γενετική συνεισφορά

Η έρευνα δείχνει ότι τόσο στους Μυκηναίους όσο και στους Μινωίτες υπάρχει επίσης μια μικρότερη ανατολική γενετική επιρροή, σε ποσοστό 10% έως 15%, από τη Δυτική Ασία, η οποία σχετίζεται με τους αρχαίους κατοίκους του Καυκάσου, της Αρμενίας και του Ιράν. Όμως οι Μυκηναίοι διέφεραν από τους Μινωίτες, επειδή είχαν στο DNA τους και μια βόρεια γενετική «συνεισφορά» από κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες της ανατολικής Ευρώπης και της Σιβηρίας.

Αντίθετα, οι Μινωίτες δεν εμφανίζουν τέτοια γενετική κληρονομιά από τους πληθυσμούς των βορείων στεππών. Αυτό, κατά τους ερευνητές, σημαίνει ότι οι μετανάστες-επιδρομείς από το Βορρά εξαπλώθηκαν στην ηπειρωτική Ελλάδα, αλλά δεν έφθασαν έως τη μινωική Κρήτη.

Σύμφωνα με τον κ. Λαζαρίδη, «οι Μυκηναίοι είναι γενετικά παρόμοιοι με τους Μινωίτες, αλλά έχουν κι ένα μικρό ποσοστό προέλευσης, της τάξης του 5% έως 15%, από βόρειους αρχαίους πληθυσμούς της ανατολικής Ευρώπης και Σιβηρίας, το οποίο δεν έχουν οι Μινωίτες. Αυτή η γενετική συνιστώσα φαίνεται πως εξαπλώθηκε μετά το 3.000 π.Χ. δυτικά σε όλη την Ευρώπη, μέσω ποιμενικών πληθυσμών από τις στέπες, που βρίσκονταν βόρεια από τον Εύξεινο Πόντο και την Κασπία».

Όπως αναφέρει ο Έλληνας επιστήμονας, «η ακριβής γεωγραφική προέλευση και η διαδρομή αυτών των βορείων και ανατολικών επιρροών θα διευκρινιστεί καλύτερα στο μέλλον, με δειγματοληψία περισσοτέρων γειτονικών αρχαίων πληθυσμών. Υποδεικνύει πάντως κάποιο βαθμό πληθυσμιακής μετακίνησης προς τον Αιγαιακό χώρο, ένα αρκετά εύλογο συμπέρασμα, αφού η Ελλάδα είναι η γεωγραφική γέφυρα ανάμεσα στην Ευρώπη και στην Ασία».

Η μελέτη δείχνει ότι ‘μετανάστες' από περιοχές βόρεια και ανατολικά του Αιγαίου μπορεί να συνέβαλαν στην ανάδυση των μεγάλων Αιγαιακών πολιτισμών της Εποχής του Χαλκού κατά τη δεύτερη και τρίτη χιλιετία π.Χ.

Όμως η έρευνα δεν διαπίστωσε κάποιο διακριτό γενετικό «αποτύπωμα» ούτε των Αιγυπτίων ούτε των Φοινίκων στο DNA των Μινωιτών ή των Μυκηναίων.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, «αυτό οδηγεί σε απόρριψη της υπόθεσης ότι οι πολιτισμοί του Αιγαίου δημιουργήθηκαν από μετανάστες που προέρχονταν από παλαιούς πολιτισμούς εκείνων των περιοχών (Μέσης Ανατολής ή Αφρικής)».

Η γενετική συνέχεια των Ελλήνων

Όσον αφορά τους σημερινούς Έλληνες, η έρευνα δείχνει ότι είναι γενετικά παρόμοιοι με τους Μυκηναίους, οι οποίοι ήσαν οι πρώτοι που έγραψαν την Ελληνική γλώσσα με τη Γραμμική Β. Όπως είναι αναμενόμενο, με το πέρασμα του χρόνου έχει σήμερα πια επέλθει μια επιπλέον μείωση της γενετικής επιρροής των πρωτο-γεωργών.

«Το κύριο συμπέρασμα από την μελέτη μας», υπογραμμίζει ο κ. Λαζαρίδης, «είναι πως η πληθυσμιακή ιστορία της Ελλάδας έχει χαρακτηριστικά σημαντικής γενετικής συνέχειας, αλλά όχι πλήρους απομόνωσης».

Οι ερευνητές τονίζουν ότι δυο βασικά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν μελλοντικά, είναι πότε για πρώτη φορά οι κοινοί «ανατολικοί» πρόγονοι των Μινωιτών και των Μυκηναίων έφθασαν στο Αιγαίο και κατά πόσο οι «βόρειοι» πρόγονοι των Μυκηναίων έκαναν σποραδικές διεισδύσεις στην Ελλάδα για μεγάλο χρονικό διάστημα ή μία γρήγορη και μαζική μετανάστευση, όπως συνέβη στην Κεντρική Ευρώπη.

Άσχετα πάντως με τις απαντήσεις στα δύο αυτά ερωτήματα, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι υπήρξαν δύο τουλάχιστον μεταναστευτικά ρεύματα προς το Αιγαίο, ένα από την Ανατολή και ένα από το Βορρά, τα οποία ήλθαν να προστεθούν στην αρχική μετανάστευση και διασπορά στον αιγαιακό και ελληνικό χώρο των εξ Ανατολής πρώτων γεωργών ήδη πολύ πριν την Εποχή του Χαλκού.

Σύμφωνα με τον κ. Λαζαρίδη, «είναι αξιοσημείωτο πόσο συνεχής έχει υπάρξει η κληρονομιά των πρώτων Ευρωπαίων γεωργών στην Ελλάδα και σε άλλες περιοχές της νότιας Ευρώπης, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι πληθυσμοί τους ήσαν πλήρως απομονωμένοι. Οι Έλληνες δεν αναδύθηκαν πλήρως σχηματισμένοι από τα βάθη της προϊστορίας, αλλά στην πραγματικότητα ήσαν πάντα ένας λαός στη διαδικασία του γίγνεσθαι, ένα ‘έργο σε εξέλιξη', καθώς μεταναστευτικά στρώματα δια μέσου των εποχών έρχονταν να προστεθούν, αλλά ποτέ δεν έσβησαν τη γενετική κληρονομιά των πληθυσμών της Εποχής του Χαλκού».

Στη μελέτη συμμετείχαν κορυφαίοι ξένοι επιστήμονες, όπως ο εξελικτικός γενετιστής Ντέηβιντ Ράιχ του Χάρβαρντ και ο Γιοχάνε Κράουζε, διευθυντής του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ για την Μελέτη της Ανθρώπινης Ιστορίας στην Ιένα της Γερμανίας.

Από ελληνικής πλευράς συμμετείχαν επίσης οι Γιάννης Σταματογιαννόπουλος και Δήμητρα Λοτάκη (Πανεπιστήμιο Ουάσιγκτον), Γιάννης Μανιάτης (Εργαστήριο Αρχαιομετρίας «Δημόκριτου»), Μανώλης Μιχαλοδημητράκης (Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης), Γιώργος Κορρές (Τμήμα Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών) και οι αρχαιολόγοι Γιάννης Τζεδάκης, Αντώνης Βασιλάκης, Αναστασία Παπαθανασίου και Ελένη Κονσολάκη-Γιαννοπούλου.

Πηγή

http://www.protothema.gr
James Rogers Twitter @jamesjrogers
http://www.sciencemag.org

https://www.nature.com

http://www.foxnews.com

http://news247.gr