Η Έδεσσα ή Αντιόχεια ήταν αρχαία πόλη της Μεσοποταμίας. Στη θέση της βρίσκεται η σημερινή Ούρφα της Τουρκίας.
Κατά πιθανότερες μαρτυρίες την Έδεσσα αυτή έκτισε για πρώτη φορά ο Μέγας Αλέξανδρος (πιθανόν το 331 π.Χ.) καθ'οδόν για τα Γαυγάμηλα.
Βρισκόταν πάνω στην παλαιότερη πόλη με το όνομα Ορχόη ή Οσρόη (Πέρσης σατράπης που ονόμασε την γύρω περιοχή Οσροηνή). Κατά τον Αντιοχέα ιστορικό Ιωάννη Μαλάλα, λόγω των καταστροφών της πόλεως από πλημμύρες, ο Σέλευκος Α΄ Νικάτωρ την επανίδρυσε με το όνομα Αντιόχεια Μιξοβάρβαρο και στην συνέχεια της έδωσε το όνομα Έδεσσα (305/4 π.Χ.).
Κατά πιθανότερες μαρτυρίες την Έδεσσα αυτή έκτισε για πρώτη φορά ο Μέγας Αλέξανδρος (πιθανόν το 331 π.Χ.) καθ'οδόν για τα Γαυγάμηλα.
Η ελληνιστική πόλη ήταν μάλλον έδρα της σατραπείας της Οσροηνής. Στην πόλη κατοικούσαν τόσο Έλληνες άποικοι, όσο και ιθαγενείς. Το πρώτο μάλιστα νόμισμα της ελληνιστικής πόλεως ήταν των χρόνων του Αντιόχου Α΄ του Σωτήρος, το 280 π.Χ.
Αργότερα κατά το 212 π.Χ. όταν ο Σελευκίδης βασιλιάς Αντίοχος Γ΄, εκστρατεύοντας κατά της αποστατημένης Σωφηνής, πέρασε διαμέσου της Έδεσσας, αν κρίνει κανείς από το νόμισμα που έκοψε στην πόλη
Αργότερα ο Αντίοχος Δ' ο Επιφανής, κατά μαρτυρία του Πλινίου, τη μετονόμασε σε «Αντιόχεια Καλλιρρόη» ή κατ' άλλους «Αντιόχεια επί Καλλιρρόη» (165/4 π.Χ.). Τα νομίσματά της επί Αντίοχου Δ' φέρουν την επιγραφή «ΑΝΤΙΟΧΕΩΝ ΤΩΝ ΕΠΙ ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ». Το όνομα όμως αυτό δεν διατηρήθηκε για πολύ, καθώς από τα σωζόμενα νομίσματα εξάγεται ότι πολύ γρήγορα (μετά τον Αντίοχο Δ') επανέκτησε το πρότερο όνομα Έδεσσα.
Στην αρχή η πόλη ήταν υπό την παρθική επικυριαρχία, ύστερα του Τιγράνη της Αρμενίας και στην συνέχεια από την εποχή του Πομπηίου, υπό τους Ρωμαίους. Με την κατάληψη και λεηλασία της Έδεσσας από τον Τραϊανό, η πόλη έπεσε σε ρωμαϊκά χέρια (116 -118 μ.Χ.). Επειδή όμως η πόλη ήταν φίλα προσκείμενη στους Πάρθους, ο Ρωμαίος συναυτοκράτωρ Λούκιος Βέρος την ξαναλεηλάτησε στα μέσα του ίδιου αιώνα. Από το 212 ως το 214, το βασίλειο της Οσροηνής περιήλθε στη ρωμαϊκή κυριαρχία. Ο αυτοκράτωρ Καρακάλλας δολοφονήθηκε στον δρόμο από την Έδεσσα προς τις Κάρρες από έναν φρουρό του (217 μ.Χ.). Το 260 μ.Χ. έγινε διεξήχθη εκεί κοντά αποφασιστική μάχη, στην οποία οι Σασσανίδες Πέρσες του Σαπώρ Α΄ κατανίκησαν τον ρωμαϊκό στρατό του αυτοκράτορα Βαλεριανού. Ο τελευταίος οδηγήθηκε αιχμάλωτος στο Ιράν μαζί με άλλους Ρωμαίους.
Στα χρόνια του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ιουστίνου Α΄, η Έδεσσα ξανακτίστηκε ως Ιουστινόπολις. Αν και οι Σασσανίδες του Χοσρόη Β΄ την κατέλαβαν το 609 μ.Χ., εν τούτοις μετά από αιματηρές μάχες την ανέκτησε ο Ηράκλειος (627/8 μ.Χ.). Κατά την Α' Σταυροφορία, η Έδεσσα έγινε πρωτεύουσα της ομώνυμης κομητείας. Η Κομητεία της Έδεσσας ήταν το πρώτο κράτος που ιδρύθηκε από τους Σταυροφόρους, αλλά και το πρώτο που καταλύθηκε, το 1144, πέφτοντας στα χέρια των Τούρκων.
Το σημερινό όνομα της πόλης η οποία ανήκει στην Τουρκία είναι Ούρφα.
Πηγή /Φωτογραφίες/Βιβλιογραφία
A Survey of Ancient Coins του Guberman στο λήμμα Greece/Seleucid; Antiochus I Soter BCE
Harlan J. Berk LTD The art and science of numismatics
Walter Bauer 1971. Orthodoxy and Heresy in Earliest Christianity, 1934, (in English 1971): Chapter 1 "Edessa" (On-line text)
http://www.ancientencyclopedia.ga/
A. von Gutschmid, Untersuchungen über die Geschichte des Königliches Osroëne, in series Mémoires de l'Académie Impériale des Sciences de Saint-Pétersbourg, series 7, vol. 35.1 (St. Petersburg, 1887)
J. B. Segal, Edessa: The Blessed City (Oxford and New York: University Press, 1970)
"Area of regions (including lakes), km²". Regional Statistics Database. Turkish Statistical Institute. 2002. Retrieved 2013-03-05.
"Population of province/district centers and towns/villages by districts - 2012". Address Based Population Registration System (ABPRS) Database. Turkish Statistical Institute. Retrieved 2013-02-27.
"Turkey: Major cities and provinces". citypopulation.de. Retrieved 2015-02-08.
Segal, J. B. (2001) [1970]. "I. The Beginnings". Edessa:'The Blessed City' (2 ed.). Piscataway, New Jersey, United States: Gorgias Press. p. 5. ISBN 0-9713097-1-X. It is certainly surprising that no obvious reference to Orhay has been found so far in the early historical texts dealing with the region, and that, unlike Harran, its name does not occur in cuneiform itineraries. This may be accidental, or Orhay may be alluded to under a different name which has not been identified. Perhaps it was not fortified, and therefore at this time a place of no great military significance. With the Seleucid period, however, we are on firm historical ground. Seleucus I founded—or rather re-founded—a number of cities in the region. Among them, probably in 303 or 302 BC, was Orhay.
Öktem, Kerem (2003). Creating the Turk's Homeland: Modernization, Nationalism and Geography in Southeast Turkey in the late 19th and 20th Centuries (PDF). Harvard: University of Oxford, School of Geography and the Environment, Mansfield Road, Oxford, OX1 3TB, UK. For Armenians, the city has a great symbolic value, as the Armenian alphabet was invented there, thanks to a group of scholars and clergy headed by Mesrop Mashtots in the 5th century
Roberts, J. M. (1996). "II/4. Frontiers and neighbours". The Penguin History of Europe. London: Penguin Books. pp. 162–163. ISBN 978-0-14-026561-3.
"Interview with Harun Bozo". The Library of Rescued Memories. Central Europe Center for Research and Documentation.
Kinross, Lord (1977). The Ottoman Centuries, The Rise and Fall of the Turkish Empire. United States: Harper Perennial. p. 560. ISBN 0-688-08093-6.
Joseph, John (1983). Muslim-Christian Relations and Inter-Christian Rivalries in the Middle East: The Case of the Jacobites in an Age of Transition. United States: State University of New York Press. p. 150. ISBN 0-87395-612-5.
"Kurds in Southeast Anatolia celebrate DTP's boost in votes". Today's Zaman. 2009-03-31. Retrieved 2013-02-07.
From Kâtib el Bağdadî in p.196Urfa'da Pişer Bize de Düşer, Halil & Munise Yetkin Soran, Alfa Yayın, 2009, Istanbul ISBN 978-605-106-065-1
https://en.wikipedia.org
Schulz, Mathias, "Wegweiser ins Paradies," Der Spiegel 2372006, Pp. 158–170.
This entry uses text from the Catholic Encyclopedia, 1909.
A Survey of Ancient Coins του Guberman στο λήμμα Greece/Seleucid; Antiochus I Soter BCE
Harlan J. Berk LTD The art and science of numismatics
Walter Bauer 1971. Orthodoxy and Heresy in Earliest Christianity, 1934, (in English 1971): Chapter 1 "Edessa" (On-line text)
http://www.ancientencyclopedia.ga/
A. von Gutschmid, Untersuchungen über die Geschichte des Königliches Osroëne, in series Mémoires de l'Académie Impériale des Sciences de Saint-Pétersbourg, series 7, vol. 35.1 (St. Petersburg, 1887)
J. B. Segal, Edessa: The Blessed City (Oxford and New York: University Press, 1970)
"Area of regions (including lakes), km²". Regional Statistics Database. Turkish Statistical Institute. 2002. Retrieved 2013-03-05.
"Population of province/district centers and towns/villages by districts - 2012". Address Based Population Registration System (ABPRS) Database. Turkish Statistical Institute. Retrieved 2013-02-27.
"Turkey: Major cities and provinces". citypopulation.de. Retrieved 2015-02-08.
Segal, J. B. (2001) [1970]. "I. The Beginnings". Edessa:'The Blessed City' (2 ed.). Piscataway, New Jersey, United States: Gorgias Press. p. 5. ISBN 0-9713097-1-X. It is certainly surprising that no obvious reference to Orhay has been found so far in the early historical texts dealing with the region, and that, unlike Harran, its name does not occur in cuneiform itineraries. This may be accidental, or Orhay may be alluded to under a different name which has not been identified. Perhaps it was not fortified, and therefore at this time a place of no great military significance. With the Seleucid period, however, we are on firm historical ground. Seleucus I founded—or rather re-founded—a number of cities in the region. Among them, probably in 303 or 302 BC, was Orhay.
Öktem, Kerem (2003). Creating the Turk's Homeland: Modernization, Nationalism and Geography in Southeast Turkey in the late 19th and 20th Centuries (PDF). Harvard: University of Oxford, School of Geography and the Environment, Mansfield Road, Oxford, OX1 3TB, UK. For Armenians, the city has a great symbolic value, as the Armenian alphabet was invented there, thanks to a group of scholars and clergy headed by Mesrop Mashtots in the 5th century
Roberts, J. M. (1996). "II/4. Frontiers and neighbours". The Penguin History of Europe. London: Penguin Books. pp. 162–163. ISBN 978-0-14-026561-3.
"Interview with Harun Bozo". The Library of Rescued Memories. Central Europe Center for Research and Documentation.
Kinross, Lord (1977). The Ottoman Centuries, The Rise and Fall of the Turkish Empire. United States: Harper Perennial. p. 560. ISBN 0-688-08093-6.
Joseph, John (1983). Muslim-Christian Relations and Inter-Christian Rivalries in the Middle East: The Case of the Jacobites in an Age of Transition. United States: State University of New York Press. p. 150. ISBN 0-87395-612-5.
"Kurds in Southeast Anatolia celebrate DTP's boost in votes". Today's Zaman. 2009-03-31. Retrieved 2013-02-07.
From Kâtib el Bağdadî in p.196Urfa'da Pişer Bize de Düşer, Halil & Munise Yetkin Soran, Alfa Yayın, 2009, Istanbul ISBN 978-605-106-065-1
https://en.wikipedia.org
Schulz, Mathias, "Wegweiser ins Paradies," Der Spiegel 2372006, Pp. 158–170.
This entry uses text from the Catholic Encyclopedia, 1909.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου