Έως τον ερχόμενο Ιούλιο, ο αρχαιολογικός χώρος της Ηετιώνειας Πύλης του Πειραιά θα έχει αναβαθμιστεί με αναστηλωμένα μνημεία, διαδρομές, πλάτωμα θέασης, ενημερωτικές πινακίδες και φύτευση. Όπως αναφέρθηκε χτες στο ΚΑΣ, όπου παρουσιάστηκε -και πέρασε ομόφωνα- η μελέτη εφαρμογής για τη διαμόρφωση και ανάδειξη της Ηετιώνειας Πύλης, ο χώρος πρόκειται να αναδειχθεί με τρόπο που θα διευκολύνει την κατανόηση των οχυρωματικών τμημάτων του. Επιπλέον, μέσα από ήπιες διαδρομές και σημεία θέασης, οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να θαυμάσουν όχι μόνο τα αποκατεστημένα μνημεία, αλλά και το λιμάνι του Πειραιά.
Μετά την είσοδο, η οποία παραμένει στα βόρεια, από την οδό Κανάρη, θα κατασκευαστεί μικρό πολυγωνικό φυλάκιο, ενώ μια σκιασμένη γωνία με καθιστικό θα επιτρέπει στους επισκέπτες να βλέπουν τον αποκατεστημένο ανατολικό πύργο και την εντυπωσιακή τάφρο. Τα τμήματα της οχύρωσης που δεν διατηρούνται θα υποδηλωθούν διακριτικά, το ίδιο θα συμβεί και με τα ίχνη του αρχαίου λατομείου και του «Αφροδίσιου» που βρίσκονται στον χώρο. Φυτά που θα είναι συμβατά με το παραθαλάσσιο περιβάλλον της περιοχής και, όσο δυνατόν, με την ιστορική τεκμηρίωση θα φυτευτούν σε συστάδες διάσπαρτα και κατά τόπους πιο οργανωμένα, ώστε να αναδεικνύονται οι διαδρομές. Όπου χρειάζεται, θα γίνει εξομάλυνση των κλίσεων του εδάφους, θα προστεθούν κιγκλιδώματα για λόγους ασφαλείας και η περίφραξη κατά τόπους θα διατηρηθεί.
Ο χώρος βρίσκεται κοντά στην περιοχή του ΣΙΛΟ, όπου προβλέπεται να δημιουργηθεί το Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων, ενώ γειτνιάζει άμεσα με πάρκο του δήμου Δραπετσώνας που βρίσκεται στη φάση του εξωραϊσμού και με το οποίο θα έχει σύνδεση. Το έργο είναι ενταγμένο σε προγραμματική σύμβαση που υπεγράφη το 2010 μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και της Περιφέρειας Αττικής (Περιφερειακή Ενότητα Πειραιά), η οποία ενεργοποιήθηκε το 2012, με λήξη τον Ιούλιο του 2017.
Με το όνομα Ηετιώνεια ή Ηετιωνεία φέρονταν κατά την αρχαιότητα ο πρώτος ορμίσκος αριστερά του εισερχομένου του κεντρικού λιμένα Πειραιά καθώς και η προεξοχή της ακτής που σχημάτιζε αυτόν. Το όνομά της οφείλεται όπως σημειώνουν ο Στέφανος Βυζάντιος και ο Αρποκρατίων στον μυθικό ήρωα του Πειραιά τον Ηετίωνα, που κατέκτησε τη περιοχή.
Το 411 π.Χ. στη περιοχή αυτοί οι λεγόμενοι «τετρακόσιοι», προκειμένου να εμποδίσουν αποτελεσματικότερα τον πιθανό είσπλου του αττικού στόλου που βρισκόταν στη Σάμο και που τον θεωρούσαν πλέον εχθρικό προς αυτούς, έκτισαν τείχος από το εσωτερικό του οποίου και έλεγχαν με μικρή φρουρά τον είσπλου των πλοίων. Το τείχος εκείνο εκτεινόταν σε όλο το μήκος της βορειοδυτικής παραλίας του αρχαίου λιμένα και έφθανε μέχρι τον οχυρό πύργο της Ηετιωνείας όπου και συναντούσε το παλαιό τείχος του Θεμιστοκλή. Μεταξύ δε του παλαιού και του νέου τείχους ανήγειραν τη Μέγιστη Στοά όπου εκεί και υποχρέωναν τους εισαγωγείς σίτου ν΄ αποθηκεύουν αλλά και να τον πωλούν χονδρικά ώστε να πατάξουν την μέχρι τότε αισχροκέρδεια και να γίνεται ο έλεγχος αυστηρότερα. Η «Μέγιστη Στοά» δεν πρέπει να συγχέεται με την Ιπποδάμεια αγορά.
Μετά την είσοδο, η οποία παραμένει στα βόρεια, από την οδό Κανάρη, θα κατασκευαστεί μικρό πολυγωνικό φυλάκιο, ενώ μια σκιασμένη γωνία με καθιστικό θα επιτρέπει στους επισκέπτες να βλέπουν τον αποκατεστημένο ανατολικό πύργο και την εντυπωσιακή τάφρο. Τα τμήματα της οχύρωσης που δεν διατηρούνται θα υποδηλωθούν διακριτικά, το ίδιο θα συμβεί και με τα ίχνη του αρχαίου λατομείου και του «Αφροδίσιου» που βρίσκονται στον χώρο. Φυτά που θα είναι συμβατά με το παραθαλάσσιο περιβάλλον της περιοχής και, όσο δυνατόν, με την ιστορική τεκμηρίωση θα φυτευτούν σε συστάδες διάσπαρτα και κατά τόπους πιο οργανωμένα, ώστε να αναδεικνύονται οι διαδρομές. Όπου χρειάζεται, θα γίνει εξομάλυνση των κλίσεων του εδάφους, θα προστεθούν κιγκλιδώματα για λόγους ασφαλείας και η περίφραξη κατά τόπους θα διατηρηθεί.
Ο χώρος βρίσκεται κοντά στην περιοχή του ΣΙΛΟ, όπου προβλέπεται να δημιουργηθεί το Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων, ενώ γειτνιάζει άμεσα με πάρκο του δήμου Δραπετσώνας που βρίσκεται στη φάση του εξωραϊσμού και με το οποίο θα έχει σύνδεση. Το έργο είναι ενταγμένο σε προγραμματική σύμβαση που υπεγράφη το 2010 μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και της Περιφέρειας Αττικής (Περιφερειακή Ενότητα Πειραιά), η οποία ενεργοποιήθηκε το 2012, με λήξη τον Ιούλιο του 2017.
Με το όνομα Ηετιώνεια ή Ηετιωνεία φέρονταν κατά την αρχαιότητα ο πρώτος ορμίσκος αριστερά του εισερχομένου του κεντρικού λιμένα Πειραιά καθώς και η προεξοχή της ακτής που σχημάτιζε αυτόν. Το όνομά της οφείλεται όπως σημειώνουν ο Στέφανος Βυζάντιος και ο Αρποκρατίων στον μυθικό ήρωα του Πειραιά τον Ηετίωνα, που κατέκτησε τη περιοχή.
Το 411 π.Χ. στη περιοχή αυτοί οι λεγόμενοι «τετρακόσιοι», προκειμένου να εμποδίσουν αποτελεσματικότερα τον πιθανό είσπλου του αττικού στόλου που βρισκόταν στη Σάμο και που τον θεωρούσαν πλέον εχθρικό προς αυτούς, έκτισαν τείχος από το εσωτερικό του οποίου και έλεγχαν με μικρή φρουρά τον είσπλου των πλοίων. Το τείχος εκείνο εκτεινόταν σε όλο το μήκος της βορειοδυτικής παραλίας του αρχαίου λιμένα και έφθανε μέχρι τον οχυρό πύργο της Ηετιωνείας όπου και συναντούσε το παλαιό τείχος του Θεμιστοκλή. Μεταξύ δε του παλαιού και του νέου τείχους ανήγειραν τη Μέγιστη Στοά όπου εκεί και υποχρέωναν τους εισαγωγείς σίτου ν΄ αποθηκεύουν αλλά και να τον πωλούν χονδρικά ώστε να πατάξουν την μέχρι τότε αισχροκέρδεια και να γίνεται ο έλεγχος αυστηρότερα. Η «Μέγιστη Στοά» δεν πρέπει να συγχέεται με την Ιπποδάμεια αγορά.
Στους νεότερους χρόνους με τις εν τω μεταξύ γεωλογικές μεταβολές η Ηετιώνεια άρχιζε από τον είσπλου στο λιμένα και κατέληγε προ των Αλών του Πειραιά, στον άλλοτε Λαρισαϊκό σιδηροδρομικό σταθμό. Στην έκταση αυτή περιλαμβάνονταν ο ορμίσκος της Ηετιωνείας και η ομώνυμη χερσονησίδα. Επί της χερσονησίδας εκείνης υπήρχαν παλαιότερα (μέχρι το 1910) το «Βασιλικό Λεμβαρχείον», η «Φαρική Βάση», τα «Συνεργεία Φάρων» και το «Βασιλικό επάκτιον πυροβολείον» που απέδιδε ναυτικούς χαιρετισμούς. Η άκρη της χερσονησίδας ήταν μικρή νησίδα επί της οποίας φέρονταν ναυτικός φανός και μεγάλος σημαιοφορικός ιστός. Πίσω ακριβώς από τη χερσονησίδα σχηματιζόταν ο ομώνυμος ορμίσκος.
Με την πάροδο του χρόνου και την εγκατάσταση του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς σε τίποτα σήμερα δεν θυμίζει, ούτε και κατά το σχήμα, η περιοχή, από την εικόνα που παρουσίαζε η Ηετιώνεια στα πρώτα έτη της σύστασης του Πειραιά, ως επίνειο της πρωτεύουσας της Ελλάδας. Το μόνο που διασώζεται είναι τα ερείπια της αρχαίας Ηετιώνειας πύλης, που βρίσκεται δυτικά των σημερινών σιδηροδρομικών γραμμών του παλαιού Λαρισαϊκού σιδηροδρομικού σταθμού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου