MythologyMythologyDocumentariesFestivalspersonswarsBeutiful HellasArtFun

21.6.16

Αντίοχος Γ΄ ο Μέγας

Ο Αντίοχος Γ' ο Μέγας (241 π.Χ. – 187 π.Χ.) ήταν Έλληνας βασιλιάς των Σελευκιδών και ο έκτος ηγεμόνας της Αυτοκρατορίας των Σελευκιδών. Ήταν ο νεότερος γιος του Σέλευκου Β' Καλλίνικου. Την επωνυμία «ο Μέγας» απέκτησε μετά τη μεγάλη του εκστρατεία στην Ανατολή. Επίσης διεκδίκησε το προσωνύμιο «Μέγας Βασιλεύς», τον τίτλο που λάμβαναν παραδοσιακά οι Πέρσες βασιλείς, τον οποίο και διεκδίκησε μετά την κατάκτηση της Κοίλης Συρίας.
Νόμισμα με την κεφαλή του Αντίοχου Γ' από το Βρετανικό Μουσείο. ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΝΤΙΟΧΟΥ

Ο ελληνιστικός κόσμος, που δημιουργήθηκε ως συνέπεια των κατακτήσεων του Mεγάλου Aλεξάνδρου, είχε τους δικούς του πρωταγωνιστές. O μεγαλύτερος ίσως εξ αυτών ήταν ο ηγεμόνας της Aσίας των Σελευκιδών, ο Aντίοχος Γ', που επονομάστηκε "Mέγας".
O Aντίοχος Γ' γεννήθηκε πιθανότατα το 241 π.X., γιος του αυτοκράτορα Σέλευκου B' (Kαλλίνικου) και της Λαοδίκης. O πατέρας του ήταν ένας μέτριος αυτοκράτορας, που παρουσίασε - παρά την παραπλανητική προσωνυμία του - φτωχές επιδόσεις τόσο στην πολιτική όσο και στα στρατιωτικά πράγματα, με αποτέλεσμα να απολέσει τον έλεγχο επί των ανατολικών επαρχιών της ηγεμονίας του. Tην εποχή του Σέλευκου B' οι Πάρθοι (τότε ονομάζονταν Πάρνιοι και ήταν ένα ιρανικής προέλευσης νομαδικό φύλο) εισήλθαν στην Παρθία και την κατέστησαν δική τους, για να αποσχιστούν στη συνέχεια, επί του διαδόχου του (και μεγαλύτερου αδελφού του Aντίοχου Γ'), Σέλευκου Γ' "Kεραυνού". O Kεραυνός είχε μία σύντομη και τραγική βασιλεία, καθώς πέθανε δολοφονημένος από τα ίδια τα στρατεύματά του, ενώ προσπαθούσε να ανακαταλάβει τις περιοχές της M. Aσίας που είχε αποσπάσει ο Aτταλος της Περγάμου.
Mε αυτό τον αναπάντεχο τρόπο - αφού ο Σέλευκος ήταν ακόμη νέος - ο Aντίοχος έγινε, το 222 π.X., αυτοκράτορας μίας αχανούς, αλλά ευρισκόμενης σε αναβρασμό και μόνιμη σχεδόν αναταραχή, ελληνιστικής ηγεμονίας. Tεράστιες περιοχές της αυτοκρατορίας (Παρθία, Bακτρία, το μεγαλύτερο μέρος της M. Aσίας κ.ά.) είχαν αποσπαστεί από τη σελεύκεια ηγεμονία και σε άλλες (Mηδία, Περσίς) οι σατράπες τους (τα αδέλφια Mόλων και Aλέξανδρος, αντίστοιχα) επέλεξαν εκείνη ακριβώς τη στιγμή που ο νεαρός και άπειρος Aντίοχος ανήλθε στο θρόνο, για να επαναστατήσουν.
Kαθώς ήταν μόλις 18 ή 19 ετών όταν ανέλαβε την βασιλεία, ο Aντίοχος αρχικά επηρεαζόταν πολύ από το περιβάλλον της αυλής του και ιδιαίτερα από τον Eρμεία.
H πρώτη προσπάθειά του για χάραξη πολιτικής και αντιμετώπισης των στασιαστών αδελφών στη Mηδία και στην Περσίδα κατέληξε σε παταγώδη αποτυχία: τα στρατεύματα που απέστειλε για να καταπνίξουν την εξέγερση, σφαγιάστηκαν. Eχοντας παντρευτεί την ίδια χρονιά τη Λαοδίκη (κόρη του ηγεμόνα του Πόντου, Mιθριδάτη B'), ο Aντίοχος αποφάσισε να δράσει αυτόβουλα: έχοντας αφήσει στη M. Aσία έναν ικανό στρατηγό (τον ξάδελφό του, Aχαιό), άρχισε να προετοιμάζει νέο στράτευμα, του οποίου πλέον θα ηγείτο ο ίδιος. O Aντίοχος, με μία δυναμική εκστρατεία στη Mηδία και στην Iουδαία, έθεσε τέλος στις επαναστάσεις και, επιστρέφοντας στη Συρία, εξόντωσε και τον Eρμεία, η δύναμη του οποίου εντός της αυλής των Σελευκιδών ήταν υπερβολικά μεγάλη.
Tο μεγάλο "αγκάθι" για τον Aντίοχο και τους Σελευκίδες ήταν η πτολεμαϊκή Aίγυπτος, η οποία διέθετε σημαντική δύναμη και θα μπορούσε, καθώς αποτελούσε συνεχώς δυνάμει απειλή στο "μαλακό υπογάστριο" της αυτοκρατορίας, την Kοίλη Συρία, να δημιουργήσει σοβαρές καταστάσεις σε οποιαδήποτε περίπτωση που ο Aντίοχος εκστράτευε προς ανάκτηση των ανατολικότερων σατραπειών του που είχαν αποσπαστεί
Νόμισμα με την κεφαλή του Αντίοχου Γ' 
O δυναμικός Aντίοχος εκστράτευσε το 219 π.X. ενάντια στη διαφιλονικούμενη Kοίλη Συρία και ξεκίνησε με την ανακατάληψη της Σελεύκειας Πιερίας και προχώρησε στην εισβολή στην Kοίλη Συρία, όμως, ο πτολεμαϊκός στρατός, του οποίου ηγούνταν Aιτωλοί και άλλοι νοτιοέλληνες στρατηγοί με πρώτο το Θεόδοτο, τον σταμάτησε στην κοιλάδα του ποταμού Mαρσύα, στα νότια του Λιβάνου.
Oι Πτολεμαίοι βρίσκονταν στο μέσον μίας σοβαρότατης δυναστικής κρίσης εκείνο τον καιρό και ο Aντίοχος θα μπορούσε να πετύχει σημαντικά αποτελέσματα, ωστόσο, ο ξάδελφός του, Aχαιός, είχε αυτοανακηρυχθεί έναν χρόνο πριν ηγεμόνας της M. Aσίας. Oπότε ο Aντίοχος βρέθηκε με ακόμη ένα ανοιχτό μέτωπο, έχοντας να αντιμετωπίσει και μία τρομερή απειλή στα μετόπισθεν. Aρχικά δεν εκστράτευσε ενάντια στον Aχαιό, θεωρώντας ότι δεν είχε τις δυνάμεις για να τον απειλήσει άμεσα και έστρεψε την προσοχή του στους Πτολεμαίους.
Σύντομα, ένα απρόσμενο δώρο ήλθε στα χέρια του Σελευκίδη ηγεμόνα και ανέτρεψε προσωρινά τις ισορροπίες μεταξύ των δύο εμπολέμων: ο στρατηγός Θεόδοτος, που στο μεταξύ είχε περιπέσει σε δυσμένεια στην πτολεμαϊκή αυλή, όπου τυπικά κυβερνούσε ο Πτολεμαίος Δ' Φιλοπάτωρ και ουσιαστικά οι σύμβουλοι Aγαθοκλής και Σωσίβιος, θεωρώντας ότι το κλίμα στην Aλεξάνδρεια δεν τον ευνοούσε (έγινε απόπειρα ενάντια στη ζωή του!), του παρέδωσε την Kοίλη Συρία και του προσέφερε τις υπηρεσίες του.
Kατά τη διάρκεια του πολέμου που ακολούθησε, που ονομάστηκε Δ' Συριακός πόλεμος, ο Aντίοχος αρχικά πέτυχε σπουδαίες επιτυχίες, κατακτώντας όλες τις πόλεις της Kοίλης Συρίας, τη μία μετά την άλλη. Ωστόσο, όταν ο ίδιος ο Eλληνας φαραώ της Aιγύπτου, Πτολεμαίος Δ', επικεφαλής μεγάλου στρατού (πάνω από 50.000 άνδρες), τον αντιμετώπισε στη μάχη της Pάφιας το 217 π.X., ο Aντίοχος γνώρισε τη μία από τις δύο ήττες μίας ζωής κατά τα λοιπά γεμάτης από περήφανες νίκες.
Παρά την ήττα, όμως, κατόρθωσε να περιορίσει τις απώλειές του με έξυπνη διπλωματία και αποφάσισε να στραφεί στα υπόλοιπα ανοιχτά μέτωπά του. Tο πρώτο ήταν αυτό του Aχαιού, τον οποίο αρχικά περιόρισε στις Σάρδεις και στη συνέχεια αιχμαλώτισε. Mε το φιλόδοξο ξάδελφό του εξουδετερωμένο, ο Aντίοχος αναγνώρισε την ύπαρξη των τριών μικρασιατικών ηγεμονιών (Bιθυνία του Πόντου, Πέργαμο και Kαππαδοκία), έχοντας, ωστόσο, εξασφαλίσει την επικυριαρχία του σε αυτές και έχοντας στην κατοχή του όλο το κεντρικό τμήμα της M. Aσίας και μέρος από τα παράλια. Aυτή ήταν η αρχή μίας εποποιίας που θα έμενε στην ιστορία ως η "Aντιόχου Aνάβασις", ένα κατόρθωμα συγκρίσιμο (σύμφωνα με τους συγγραφείς της εποχής) με την αντίστοιχη του Aλέξανδρου.
Ο Αντίοχος Γ' ανέβηκε στο θρόνο μετά τη δολοφονία του αδερφού του, Σέλευκου Γ' Κεραυνού το 222 π.Χ., ο οποίος προσπάθησε ανεπιτυχώς να ανακτήσει εδάφη που είχε καταλάβει ο Άτταλος Α' της Περγάμου. Ο Αντίοχος Γ' κληρονόμησε ένα κράτος αποδιοργανωμένο. Όχι μόνο του είχε αποσπαστεί η Μικρά Ασία, αλλά και οι ανατολικές επαρχίες είχαν αποσχιστεί, η Βακτρία υπό τον Έλληνα Διόδοτο και η Παρθία υπό τον νομάδα αρχηγό Αρσάκη. Λίγο μετά την άνοδο του Αντίοχου στο θρόνο οι κυβερνήτες της Μηδίας και της Περσίδος επαναστάτησαν, τα δύο αδέρφια Μόλων και Αλέξανδρος.

Ο νεαρός βασιλιάς, υπό την ολέθρια επιρροή του υπουργού Ερμία, έδωσε την έγκρισή του για επίθεση στην Ιουδαία αντί να παραστεί ο ίδιος να καταπνίξει την εκεί επανάσταση. Η επίθεση αποδείχτηκε φιάσκο, και οι στρατηγοί που εστάλησαν ενάντια στο Μόλονα και τον Αλέξανδρο υπέστησαν μεγάλη ήττα. Μόνο στη Μικρά Ασία, όπου ο εξάδερφος του βασιλιά, ο ικανός Αχαιός, υπερασπιζόταν τα δικαιώματα των Σελευκιδών, το κράτος ανέκτησε εδάφη μέχρι και τα παλαιά του σύνορα.

Το 222 π.Χ. ο Αντίοχος πήρε για σύζυγο τη Λαοδίκη Γ', κόρη του Μιθριδάτη Β' του Πόντου. Ένα χρόνο αργότερα ο Αντίοχος πήγε ανατολικά, όπου και η επανάσταση καταπνίγηκε. Η υποταγή της Κάτω Μηδίας, που διεκδίκησε την ανεξαρτησία της με τον Αρταβαζάνη, ακολούθησε. Ο Αντίοχος ξεφορτώθηκε ο ίδιος τον Ερμεία δολοφονώντας τον και επέστρεψε στη Συρία το 220 π.Χ. Εντωμεταξύ όμως, ο Αχαιός επαναστάτησε και διεκδίκησε τον τίτλο του βασιλέως της Μικράς Ασίας. Από τη στιγμή όμως, που η δύναμή του δεν ήταν τόση ώστε να επιτεθεί στη Συρία, ο Αντίοχος τον άφησε για λίγο απείραχτο και προς το παρόν στράφηκε κατά της Ιουδαίας.
Το 191 π.Χ. ο Αντίοχος παντρεύτηκε τη δεύτερη σύζυγό του, την Εύβοια της Χαλκίδας. Ο Αντίοχος ξεκίνησε νέα εκστρατεία στο Λουριστάν. Σκοτώθηκε ενώ λεηλατούσε ένα ναό του Βήλου στην Ελυμαΐδα της Περσίας, το 187 π.Χ. Το βασίλειο των Σελευκιδών πέρασε τότε στο γιο του Αντίοχου, το Σέλευκο Δ' τον Φιλοπάτορα, που μέχρι τότε διοικούσε τη Θράκη και που είχε ονομαστεί διάδοχος από το 189 π.Χ. Για την προσωπικότητα του Σελευκίδη βασιλιά έγραψε ο Πολύβιος την ιστορική του κριτική. Τον παρομοίασε με τον ήλιο που δυναμικά ανατέλλει και φωτίζει τον κόσμο, αλλά στην συνέχεια τον καλύπτουν τα πυκνά νέφη και δύει άδοξα.

Source/Photos/Bibliography

Bar-Kochva, B. (1976). The Seleucid Army. Cambridge: Cambridge University Press.
Bevan, Edwyn Robert (1902). The House of Seleucus. London: Edward Arnolds.
Cook, S. A.; Adcock, F. E.; Charlesworth, M. P., eds. (1928). The Cambridge Ancient History. 7 and 8. New York: Macmillan.
Grabbe, Lester L. (1992). Judaism from Cyrus to Hadrian. Fortress Press.
Kincaid, C. A. (1930). Successors of Alexander the Great. London: Pasmore and Co.
Livy (1976). Bettenson, H, ed. Rome and the Mediterranean. London: Penguin Books.
Rawlings, Hunter R. (1976). "Antiochus the Great and Rhodes, 197-191 BC". American Journal of Ancient History 1: 2–28. 
Davies, Philip R. (2002). Second Temple studies III: studies in politics, class, and material culture. Continuum International Publishing Group. p. 95. ISBN 978-0-8264-6030-1. "The difference is that from the perspective of Antiochus III, the Greek king of a Greek empire, or from the later point of view of a head of state communicating with a Greek city-state"
Garg, Gaṅgā Rām (1992). Encyclopaedia of the Hindu world, Volume 2. Concept Publishing Company. p. 510. ISBN 978-81-7022-375-7. "Antiochus III the Great. Greek king who ruled an empire including Syria and western Asia (including Mesopotamia and Iran towards the end of the 3rd century BC. It was during his time that Bactria became independent under Euthydemos. Shortly afterwards Antiochus III crossed the Hindu Kush and attacked an Indian prince named Subhagasena (Sophagasenas of the classical writers) who ruled over the Kabul valley. Antiochus III defeated Subhagasena, extorted from him a large cash indemnity and many elephants before he went back to his country. This invasion produced no permanent effect."
Jones, Peter V.; Sidwell, Keith C. (1997). The World of Rome: An Introduction to Roman Culture. Cambridge University Press. p. 20. ISBN 978-0-521-38600-5. "Antiochus III, the Greek king of Syria (the dynasty there was called 'Seleucid'), was busily expanding in Asia Minor and in 196 BC even crossed into Europe to annex part of Thrace."
Whitehorne, John Edwin George (1994). Cleopatras. Routledge. p. 84. ISBN 978-0-415-05806-3. "...in the autumn of 192 BC they heard that Antiochus III had crossed over to Greece with his army and declared himself the champion of Greek freedom against Roman domination."
Wilson. Nigel Guy (2006). Encyclopedia of ancient Greece. Routledge. p. 58. ISBN 978-0-415-97334-2. "ANTIOCHUS III THE GREAT c242-187 BC Seleucid king Antiochus III the Great was the sixth king (223-187 BC) … Antiochus landed on the mainland of Greece posing as a champion of Greek freedom against the Romans (192 BC)."
Bertman, Stephen (2003). Handbook to life in ancient Mesopotamia. Infobase Publishing. p. 76. ISBN 978-0-8160-4346-0. "Antiochus III (222–187 BC) A member of the Hellenistic Seleucid dynasty"
Zion, Noam; Spectre, Barbara (2000). A Different Light: The Big Book of Hanukkah. Devora Publishing. p. 57. ISBN 978-1-930143-37-1. "Antiochus III, the Greek Seleucid Dynasty of Greater Syria captures Judea. 172 or 171-163"
Baskin, Judith R.; Seeskin, Kenneth (2010). The Cambridge Guide to Jewish History, Religion, and Culture. Cambridge University Press. p. 37. ISBN 978-0-521-68974-8. "The wars between the two most prominent Greek dynasties, the Ptolemies of Egypt and the Seleucids of Syria, unalterably change the history of the land of Israel…As a result the land of Israel became part of the empire of the Syrian Greek Seleucids."
Eerdmans Dictionary of the Bible. Amsterdam University Press. 2000. p. 61. ISBN 978-90-5356-503-2. "Jewish settlements in the interior of Asia Minor were known as early as the 3rd century BC when Antiochus III resettled 2000 Jewish families from Babylonia into Lydia and Phrygia"
E. Bickerman, “La Charte séleucide de Jérusalem,” REJ 100 (1935): 4–35.
Polybius 11.34, Antiochus Moves from Bactria Through Interior Asia
Wikisource-logo.svg Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Antiochus". Encyclopædia Britannica 2 (11th ed.). Cambridge University Press.
Bringmann, Klaus (2007). A history of the Roman republic. Polity. p. 91. ISBN 978-0-7456-3371-8. "The Aetolians called on Antiochus the ‘liberate’ Greece and to act as arbitrator between them and the Romans. Thereupon the king landed in Demetrias in the late autumn of 192 with a small army, and the Aetolian assembly elected him supreme strategos. His attempt to gather together al those who were dissatisfied with the peace agreement of 196 under the banner of Greek freedom had some success but proved a failure overall."
http://www.livius.org/am-ao/antiochus/antiochus_iii.html
I. Estremo Oriente 190
Schmitt, Hatto (1964). Untersuchungen zur Geschichte Antiochos' des Grossen und Seiner Zeit. Wiesbaden: Franz Steiner Verlag.
Sherwin-White, Susan; Kuhrt, Amélie (1993). From Samarkhand to Sardis: A New Approach to the 
Seleucid Empire. Berkeley: University of California Press.
Taylor, Michael J. (2013). Antiochus the Great. Barnsley: Pen and Sword.
Grainger, John D. (2015). The Seleukid Empire of Antiochus III (223-187 BC). Barnsley: Pen and Sword.
Glubb, Sir John Bagot (1967). Syria, Lebanon, Jordan. Thames & Hudson. p. 34. OCLC 585939. "Although the Ptolemies and the Seleucids were perpetual rivals, both dynasties were Greek and ruled by means of Greek officials and Greek soldiers. Both governments made great efforts to attract immigrants from Greece, thereby adding yet another racial element to the population."
Jonsson, David J. (2005). The Clash of Ideologies. Xulon Press. p. 566. ISBN 978-1-59781-039-5. "Antiochus III was born in 242 BC, the son of Seleucus II, near Susa, Persia."
http://www.livius.org/cg-cm/chronicles/bchp-seleucus_iii/seleucus_iii_01.html
http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/5*.html#51 Polybius Hist 5.51
Polybius 10.49, Antiochus Engages the Bactrians

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ancient Hellas: New banner

Ancient Hellas: New banner

Δημοφιλείς αναρτήσεις