Σαγαλασσός (ή Σαγλασσός ή Σελλησός) , Τουρκία

FB

ENGLISH

Η αρχαία Σαγαλασσός ήταν γνωστή λόγω του πλούτου και της ευημερίας της. Αποτελούσε σημαντικό εμπορικό σταθμό. Διέθετε όλα τα υλικά, από τα κοντινά βουνά, για την ανοικοδόμηση. Ταυτόχρονα, το οροπέδιο που σχηματιζόταν μπροστά της ήταν πολύ έφορο. Δυστυχώς κάποιοι ισχυροί σεισμοί έγιναν η αιτία να καταστραφεί.

Οι κλιματολογικές και γεωλογικές συνθήκες της περιοχής, βοήθησαν, ωστόσο, να διατηρηθεί –έστω και θαμμένη- σε καλή κατάσταση. Τα ευρήματα που ήρθαν στην επιφάνεια ήταν σε πολλή καλή κατάσταση.

The Late Hellenistic fountain house, 50 - 25 AD 

Ιστορία

Η Σαγαλασσός ήταν μία από τις σημαντικότερες πόλεις της Πισιδίας, που γνώρισε μεγάλη ακμή λόγω της ευνοϊκής της θέσης και των άφθονων φυσικών πόρων της. Καταλήφθηκε το 334 π.Χ. από το Μεγάλο Αλέξανδρο και έκτοτε αναδύθηκε στο ιστορικό προσκήνιο. Στα χρόνια των διαδόχων, βρισκόταν κυρίως υπό την κηδεμονία των Σελευκιδών.
Με την ειρήνη της Απάμειας (188 π.Χ.) η Σαγαλασσός παραχωρήθηκε από τους Ρωμαίους στην Πέργαμο. Κατά τους Αυτοκρατορικούς χρόνους η πόλη γνώρισε τη μέγιστη ακμή της και έγινε η ισχυρότερη πόλη της περιοχής. Στο χώρο σώζονται σήμερα σημαντικά οικοδομικά κατάλοιπα των δημόσιων κτηρίων της αρχαίας πόλης, που χρονολογούνται στους Ελληνιστικούς και τους Ρωμαϊκούς χρόνους.

Χετιτικά γραπτά αναφέρονται σε ένα ορεινό μέρος με το όνομα Salawassa τον 14ο αιώνα π.Χ., ενώ η πόλη αναπτύχθηκε κατά τον φρυγικό και λυδικό πολιτισμό. Η Σαγαλασσός ήταν μέρος της Πισιδίας στη δυτική μεριά της οροσειράς του Ταύρου.

Οι Μυκηναίοι: αποίκισαν συστηματικά την περιοχή λίγο μετα το 1200 π.Χ. Κατά την περίοδο της Περσικής Αυτοκρατορίας η Πισιδία έγινε γνωστή για τις πολεμοχαρείς φατρίες της.

 Η Σαγαλασσός ήταν μια από τις πλουσιότερες πόλεις της Πισιδία όταν την κατέκτησε ο Μέγας Αλέξανδρος το 333 π.Χ. στην πορεία του προς την Περσία. Είχε πληθυσμό που αριθμούσε τις μερικές χιλιάδες. Μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου, η περιοχή περιήλθε διαδοχικά στα εδάφη του Αντίγονου, ίσως του Λυσίμαχου, των Σελευκιδών της Συρίας, και στη Δυναστεία των Ατταλιδών της Περγάμου. Τα αρχαιολογικό ιστορικό φανερώνει ότι ο ντόπιος πληθυσμός υιοθέτησε γρήγορα την ελληνιστική κουλτούρα.

Μετά τους Ατταλίδες, η Πισιδία έγινε μέρος της Επαρχίας της Ασίας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το 39 π.Χ. δόθηκε στον υποτελή βασιλιά της Γαλατίας Αμύντα, αλλά μετά το θάνατό του το 25 π.Χ., η Ρώμη την ενέταξε στην Επαρχεία της Γαλατίας. Κατά την περίοδο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας η Σαγαλασσός έγινε σημαντικό αστικό κέντρο, που απολάμβανε την εύνοια ειδικά του Αυτοκράτορα Αδριανού, ο οποίος την ονόμασε "πρώτη πόλη" της Επαρχίας και κέντρο της λατρείας του Αυτοκράτορα. Κτήρια εκείνης της περιόδου έχουν ρωμαϊκό χαρακτήρα.

Γύρω στα 400 μ.Χ. η Σαγαλασσός οχυρώθηκε. Η πόλη υπέστη εκτεταμένη καταστροφή από σεισμό το 518, και η πανούκλα περίπου το 541 με 543 αποδεκάτισε τον τοπικό πληθυσμό. Αραβικές επιδρομές γύρω στο 640 απείλησαν την πόλη, και μετά δεύτερο καταστροφικό σεισμό στα μέσα του 7ου αιώνα μ.Χ. η τοποθεσία εγκαταλείφθηκε. Ο πληθυσμός πιθανόν εγκαταστάθηκε στην πεδιάδα. Ανασκαφές έχουν φέρε στο φως μόνο ίχνη ενός οχυρωμένου μοναστηρίου –ίσως μέρος θρησκευτικής κοινότητας, το οποίο καταστράφηκε τον 12ο αιώνα. Η Σαγαλασσός χάθηκε από τα ιστορικά αρχεία.

Στους επόμενους αιώνες, η διάβρωση κάλυψε την Σαγαλασσό. Δεν λεηλατήθηκε σε μεγάλο βαθμό από αρχαιοκάπηλους και λαθρανασκαφές, πιθανόν λόγο της (απόμακρης) τοποθεσίας της.

Ο εξερευνητής Paul Lucas, που ταξίδευε στην Τουρκία σε αποστολή για την αυλή του Λουδοβίκου ΙΔ', επισκέφτηκε τα ερείπια της πόλης το 1706. Μετά το 1824, όταν ο Francis Vyvyan Jago Arundell (1780 - 1846), Βρετανός ιερέας στη Σμύρνη και αρχαιοδίφης, επισκέφτηκε την τοποθεσία και ανακάλυψε το όνομα της πόλης από επιγραφές , Δυτικοί εξερευνητές άρχισαν να επισκέπτονται τα ερείπια. Ο Πολωνός ιστορικός της τέχνης κόμης Karol Lanckoroński έφτιαξε τον πρώτο χάρτη της Σαγαλασσού. Παρόλ’ αυτά, η τοποθεσία δεν ήταν στο επίκεντρο της αρχαιολογικής προσοχής μέχρι το 1985, όταν Αγγλό-Βεγλική ομάδα υπό τον Stephen Mitchell ξεκίνησε μεγάλη έρευνα στην τοποθεσία.

Περιγραφή

Ἡ τρίτη ἀπό τίς σπουδαιότερες πόλεις τῆς Πισιδίας Σαγαλασσός ἤ Σαγλασσός ἤ Σελλησός (σήμερα Ἀγλασοῦν ἤ Ἀγλασίν ἤ Σαγλασήν) βρισκόταν στή βόρεια Πισιδία στό ὄρος Σαγαλασσός, σέ θέση ὀχυρότατη πάνω ἀπό τίς ἐκβολές τοῦ Κέστρου (Ἀκ-σοῦ). Ἀπό διάφορες Αἰγυπτιακές πηγές γνωρίζουμε πώς στά τέλη τοῦ 15ου π.Χ. αἰώνα (1410 π.Χ.) ἕνα ἀπό τά ἰσχυρότερα φύλα τῆς περιοχῆς αὐτῆς ἦσαν οἱ Σαγαλάσσα, πού ἴσως ἔδοσαν τό ὄνομά τους στήν πόλη. Οἱ λαοί αὐτοί φέρονται, καθώς εἴδαμε προηγουμένως, σάν συγγενεῖς ἤ ὁπωσδήποτε σύμμαχοι τῶν Χετταίων ὅταν τό 1280 π.Χ. συνεκστρατεύουν μέ τό βασιλιά τους Χατουζίλ ἐναντίον τῆς Συρίας.

Ἄν πάρει κανείς ὑπ᾽ὄψη του τήν τεράστια ἔκταση τῶν ἐρειπίων της, τό εἶδος τῶν κτισμάτων καί τίς ἐπιγραφές, μπορεῖ, νά κατανοήσει εὔκολα γιατί ἀπό τήν ἐποχή ἀκόμα τοῦ Ἀντωνίνου τοῦ Εὐσεβοῦς (138-161 π.Χ.) ἡ Σαγαλασσός διεκδικοῦσε τήν πρώτη θέση ἀνάμεσα σέ ὅλες τίς πόλεις τῆς Πισιδίας. Νόμισμα μέ τήν ἐπιγραφή γύρω ἀπό τήν μορφή τοῦ Διονύσου ΠΡΩΤΗ ΠΙΣΙΔΩΝ-ΦΙΛΗ ΣΥΜΜΑΧΟΣ, ἀλλά καί πλῆθος ἐπιγραφές ὅπως π.χ. ἀπό ἐπιστύλιο ναοῦ : Η ΛΑΜΠΡΑ ΣΑΓΑΛΑΣΣΕΩΝ ΠΟΛΙΣ ΠΡΩΤΗ ΠΙΣΙΔΙΑΣ ΦΙΛΗ ΚΑΙ ΣΥΜΜΑΧΟΣ ΡΩΜΑΙΩΝ ΚΑΘΙΕΡΩΣΕΝ. Ὡστόσο ὕπαρξη «κοινοῦ» τῆς Πισιδίας πού θά εἶχε τήν ἕδρα του σέ αὐτή σάν μητρόπολη δέν ἔχει μέχρι σήμερα διαπιστωθεῖ. Οἱ κάτοικοι της, δωρικῆς καταγωγῆς, περισσότερο φιλοπόλεμοι ἀπό τούς ὁμόφυλους τους Σελγεῖς, φαίνονται λιγότερο ἀναπτυγμένοι ἐμπορικά, λόγω ἵσως τῆς ὀχυρῆς θέσης της. Τόν 6ο αἰώνα π. Χ. ἡ πόλη ἀναφέρεται σάν μιά ἀπό τίς 26 πόλεις τῆς Πισιδίας, χωρίς ὅμως, ὅπως φαίνεται, ἰδιαίτερο ἱστορικό ἐνδιαφέρον, ἐνῶ στά ἐκκλησιαστικά χρονικά εἶναι ἡ πρώτη ἐπισκοπή τῆς ἀρχιεπισκοπῆς Ἀντιοχείας Πισιδίας. Ἀπό τήν ἀρχαία Σαγαλασσό σήμερα ἐλάχιστα μόνο ἐρείπια (Ἀκρόπολης, θεάτρου, ἀγορᾶς, ναῶν καί τάφων) σώζονται, πιθανόν λόγω κάποιου δυνατοῦ σεισμοῦ, πού δέν ἄφησε τίποτα ὄρθιο.1

Μνημεία

 

 

Ελληνιστική κρήνη

  Ηρώον

Το Ηρώο στο νοτιοδυτικό τομέα, Σαγαλασσός, Τουρκία

Φωτογραφίες Ρωμαϊκής περίοδου

Faustina

Hadrian

Marcus Aurelius

Various

Panoramas

Πηγές / Βιβλιογραφία / Φωτογραφίες

Bruno Vandermeulen, Danny Veys
Semra Mägele, Julian Richard and Marc Waelkens, "A Late-Hadrianic Nymphaeum at Sagalassos
(Pisidia, Turkey): A preliminary report", Istanbuler Mitteilungen 57 (2007), 469-504
https://www.facebook.com/sagalassosproject
http://www.wikipedia.org/
http://whc.unesco.org
http://www.tursaga.com
http://www.sagalassos.be
https://www.flickr.com/photos/carolemage/sets/72157633189484139/